Thursday, June 6, 2013

ବାପା




ବର୍ଷା ଆସିଲେ ହିଁ ନିତ୍ୟାନନ୍ଦଙ୍କର ମନ ଭିତରଟା ଗୋଟାପଣେ ଓଦା ହୋଇଯାଏ୤ ସେଦିନ ବି ଆକାଶରେ ଥିଲା ଏମିତି କଳାହାଣ୍ଡିଆ ମେଘ୤ ସେଦିନ ଅଫିସ୍‌ ଛୁଟି ଟାଇମ୍‌ ହୋଇଯାଇଥିଲେ ବି ପ୍ରବଳ ବର୍ଷା ଯୋଗୁଁ କେହି ବାହାରକୁ ବାହାରି ପାରୁ ନଥିଲେ୤ କୋଉଁଠି ଥିଲା ଏତେ ବର୍ଷା କେଜାଣି, ପ୍ରଳୟର ରୂପ ଧରି ଅନବରତ ବର୍ଷିଲା୤ ଗଛବୃଛ, ଉଚ୍ଚାକୋଠା, ଇଲେକ୍ଟ୍ରିକ୍‌ ଖୁଣ୍ଟ ସବୁକିଛି ଦିଶୁଥିଲା କେବଳ ବର୍ଷା ଆଉ ବର୍ଷା୤ ମାଟିରୁ ଆକାଶ, କେବଳ ବର୍ଷା ଆଉ ବର୍ଷା୤ ଲାଗୁଥିଲା, ଯେମିତି ଏ ସାରା ଦୃଶ୍ୟମାନ ଜଗତ କେବଳ ବର୍ଷାର ଅଧୀନ୤ ତା’ ଇଚ୍ଛା, ସେ ଚାହିଁଲେ ଥମିପାରେ, ସେ ଚାହିଁଲେ ଫୁ କରି ସବୁ କିଛି ଉଡ଼େଇ ନେଇପାରେ୤

ସେଦିନ ଅଫିସ୍‌ ଆସିଲାବେଳେ ନିତ୍ୟାନନ୍ଦଙ୍କ ପତ୍ନୀ ସଂଯୁକ୍ତା ବ୍ୟାଗ୍‌ ଧରେଇ ଦେଇ ଲମ୍ବା ଫରମାଇସ୍‌ କରିଥିଲେ- ଆଳୁ, ପିଆଜ, ବନ୍ଧାକୋବି, ଛଚିନ୍ଦ୍ରା, ଲେମ୍ବୁ୤ ପାୱାର୍‌ହାଉସ୍‌ ଛକରେ ଯଦି ଛତୁ ମିଳୁଥିବ ଅଧକିଲୋ ଆଣିବ୤ ହେଲେ ବର୍ଷାର ପ୍ରକୋପ କମିଲା ବେଳକୁ ରାତି ଆଠଟା୤ ନିତ୍ୟାନନ୍ଦ ଖାଲିହାତରେ ତରବର ହୋଇ ଘରକୁ ଫେରି ଆସିଥିଲେ୤ ସେ ଗୋଟାପଣେ ଓଦା ହୋଇ ଗେଟ୍‌ ସାମ୍ନାରେ ତାଙ୍କ ପୁରୁଣା ବଜାଜ୍‌ ସ୍କୁଟର୍‌ର ହର୍ଣ୍ଣ ବଜେଇଦେବା ମାତ୍ରେ, ସଂଯୁକ୍ତା ଛତାଟାଏ ଧରି ଦୌଡ଼ି ଆସିଲେ ଓ କହିଲେ – ବାପ୍‌ରେ ବାପ୍‌ କି ବର୍ଷା ! ଆସିଲ, ଜଲ୍‌ଦି ଭିତରକୁ ଆସ୤

ନିତ୍ୟାନନ୍ଦ କିନ୍ତୁ ଭୁଲି ନଥିଲେ ପରିବା କଥା୤ ତେଣୁ ସେ ସ୍କୁଟର୍‌ ଷ୍ଟାଣ୍ଡ ମାରୁ ମାରୁ କହିଲେ- ଏ ବର୍ଷାରେ ପରିବାବାଲା କେହି ଜଣେ ବି ନାହାନ୍ତି୤ ସଂଯୁକ୍ତା କହିଲେ- ଦରକାର ନାହିଁ୤ ତମେ ଆସିଲ୤ ଏ ଯୋଉ‍ ମେଘ ! ତମେ କେମିତି ପଳେଇ ଆସିଛ କୁହ୤
ନିତ୍ୟାନନ୍ଦ ଦୀର୍ଘଶ୍ବାସ ପକେଇଲେ, ଯାହାହେଉ ଆଜି ଭାଗ୍ୟ ଭଲ ୤ ତା’ ନ ହେଲେ ସଂଯୁକ୍ତା ଫରମାଇସ୍‌ କରିଥିବା ଜିନିଷ ନ’ଆଣି ମଧ୍ୟ ସେ ବିରକ୍ତ ହେଉନାହାନ୍ତି୤ ନିତ୍ୟାନନ୍ଦ ସେଇ ମୁହୂର୍ତ୍ତରେ ବେଶ୍‌ ଖୁସି ହୋଇଗଲେ ଓ ଅଧିକ ଉତ୍ସାହିତ ହୋଇ କହିଲେ- କାଲି ମନାନ୍‌ଠୁ ମଟନ୍‌ ଆଣିବା୤ ପିଲାମାନେ ବହୁଦିନ ହେଲା ମଟନ୍‌ ଖାଇନାହାନ୍ତି୤ ଭିତର ଘରୁ ନିତ୍ୟାନନ୍ଦଙ୍କ ସାନଝିଅ ଦୌଡ଼ି ଆସି କହିଲା- ନା, ବାପା ! ଚିକେନ୍‌ ଆଣିବ୤ ନିତ୍ୟାନନ୍ଦଙ୍କ ଓଦା ମୁଣ୍ଡ ପୋଛିବା ପାଇଁ ସଂଯୁକ୍ତା ଗାମୁଛା ଧରି ଆସୁ ଆସୁ କହିଲେ ଏତେ ଆଉ ମଟନ୍‌ ଖାଆନା ମ ! ନିତ୍ୟାନନ୍ଦ କିଛି କହିଲେନି ୤ ସାନଝିଅ ଚୁପ୍‌ଚାପ୍‌ ଘର ଭିତରକୁ ଚାଲିଗଲା୤ ସେତିକିବେଳକୁ ପଡ଼ିଶାଘର ମାଉସୀ ଡାକିଲେ- ମୀନୁ ! ମୀନୁ ତମ ଫୋନ୍‌୤ ନିତ୍ୟାନନ୍ଦଙ୍କ ବଡ଼ ଝିଅ ନାଁ ମୀନୁ୤ ପାଖ ଗାର୍ଲସ୍‌ ସ୍କୁଲ୍‌ରେ ଅଷ୍ଟମରେ ପାଠ ପଢ଼େ୤ ସେଇ ମୀନୁ ନାଁରେ ହିଁ ନିତ୍ୟାନନ୍ଦଙ୍କୁ ଓ ତାଙ୍କ ସ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ଅଧିକାଂଶ ଚିହ୍ନନ୍ତି ସେ କଲୋନୀରେ୤ ପଡ଼ିଶାଘର ତ ନିତ୍ୟାନନ୍ଦଙ୍କୁ ମୀନୁବାପା ଓ ସଂଯୁକ୍ତାଙ୍କୁ ମୀନୁବୋଉ ବୋଲି ଡାକନ୍ତି୤

ନିତ୍ୟାନନ୍ଦଙ୍କ ସୀମିତ ରୋଜଗାର ଭିତରେ ଅନେକ ନାହିଁ ନାହିଁର ସମାହାର୤ ସେ ଅନେକଦିନ ତଳେ ଧାର କରଜ କରି ଘରେ ଗୋଟାଏ ଟେଲିଫୋନ୍‌ ଲଗେଇଥିଲେ୤ ହେଲେ, ମାସକୁ ମାସ ଟେଲିଫୋନ୍‌ର ଚଢ଼ା ବିଲ୍‌ ଦେଖି ସେ ଡରିଗଲେ୤ ବିଲ୍‌ ନ ଦେଇପାରିବାରୁ ଲାଇନ୍‌ କଟିଗଲା୤ ସେଇଦିନଠୁ ପଡ଼ିଶାଘର ଫୋନ୍‌ ଉପରେ ସେ ନିର୍ଭର କରି ଆସୁଛନ୍ତି୤ କେତେବେଳେ କେମିତି ପଡ଼ିଶାଘରକୁ ଫୋନ୍‌ ଆସିଲେ, ସେମାନେ ‘ହଉ ଡାକିଦଉଚୁ’ କହି ଡାକନ୍ତି ନାହିଁ! କେହି ନାହାନ୍ତି ବୋଧେ୤ ଯଦିଓ କୋଉଦିନ ଡାକନ୍ତି, ତେବେ ଫୋନ୍‌ ରିସିଭ୍‌ କରିବାକୁ ସଂଯୁକ୍ତା ହିଁ ଯାଆନ୍ତି୤ କାରଣ ଫୋନ୍‌ଟା ପଡ଼ିଶାଘର ବେଡ଼ରୁମ୍‌ରେ ଅଛି, ଆଉ ତାଙ୍କ ଘରେ ତିନିଟା ବଢ଼ିଲା ଝିଅ୤ ସେଇଥିପାଇଁ ନିତ୍ୟାନନ୍ଦ କେବେ ବି ତାଙ୍କ ଘର ଭିତରକୁ ଯାଆନ୍ତି ନାହିଁ୤

ସେଦିନ ମାଉସୀ ଡାକିଦେବା ମାତ୍ରେ ସଂଯୁକ୍ତା ଫୋନ୍‌ ରିସିଭ୍‌ କରିବାକୁ ତରବର ହୋଇ ବାହାରିଗଲେ୤ ନିତ୍ୟାନନ୍ଦ ଦାଣ୍ଡ କବାଟ ପାଖରେ ଠିଆ ହୋଇ ସଂଯୁକ୍ତା ଫେରି ଖବରଟା କ’ଣ ଜଣାଇବା ଯାଏ ଅପେକ୍ଷା କଲେ୤ ସଂଯୁକ୍ତା ଯେବେ ବି ତାଙ୍କ ଘରକୁ ଯାଆନ୍ତି, ତାଙ୍କ ବଡ଼ ଝିଅ ସହ ଦି’ପଦ କଥା ହୋଇ ଫେରନ୍ତି୤ ସେଦିନ କିନ୍ତୁ ସେ ଭିତରକୁ ଗଲେ ଓ ମୁହୂର୍ତ୍ତକ ମଧ୍ୟରେ ଝଡ଼ପରି ବାହାରି ଆସିଲେ୤ ନିତ୍ୟାନନ୍ଦ ଦେଖିଲେ ସଂଯୁକ୍ତା ଖାଲି ଫେରି ଆସୁନାହାନ୍ତି, ସେ ପିଲାଙ୍କ ପରି କାନ୍ଦିବା ଆରମ୍ଭ କଲେଣି୤ ସଂଯୁକ୍ତାଙ୍କ ପଛେ ପଛେ ପଡ଼ିଶା ଘରର ମାଉସୀ ଓ ତାଙ୍କ ସାରା ପରିବାର ବି ବାହାରକୁ ବାହାରି ଆସି ହତବାକ୍‌ ହୋଇ ଠିଆ ହୋଇଛନ୍ତି୤
ସଂଯୁକ୍ତା ଘରକୁ ଆସିଲେ ଓ ପିଲାଙ୍କ ପରି କାନ୍ଦୁଥିବା ଅବସ୍ଥାରେ ଯୋଉ ପଦକ କହିଲେ, ସେଥିରୁ ନିତ୍ୟାନନ୍ଦ ବୁଝିଗଲେ ଏ ଖବରଟି ହିଁ ତାଙ୍କର ଗାଁରୁ ଆସିଛି ଯେ, ଏଇ କେଇ ମିନିଟ୍‌ ତଳେ ବାପା ଚାଲିଗଲେ୤

ବାପାଙ୍କର କ’ଣ ହୋଇଥିଲା ଓ ଏମିତି ହଠାତ୍‌ କେମିତି ସେ ଆଖି ବୁଜିଦେଲେ, ଏକଥା ବୁଝିବାକୁ ନିତ୍ୟାନନ୍ଦଙ୍କୁ ଆଉ ସମୟ ନଥିଲା୤ ଖବରଟା ଜାଣୁ ଜାଣୁ ସେ ଲଥ୍‌କରି ଦାଣ୍ଡଘର ଖଟ ଉପରେ ବସିପଡ଼ିଲେ ଏବଂ ନିଜ ଛାତି ଭିତରୁ ଉଠି ଆସୁଥିବା କୋହକୁ ଲୁଚେଇବାକୁ ଯାଇ ଉପରକୁ ମୁହଁ ଉଠାଇଦେଲେ୤

ବାହାରେ ତଥାପି ବର୍ଷା କମି ନ ଥିଲା୤
ଭିତରେ ଏକ ବର୍ଷଣ ରାତିର ଶବ୍ଦମୟ ଖାଁ ଖାଁ୤ ନିତ୍ୟାନନ୍ଦ ନିଜ ଭିତରେ ଶୀତଳ ପ୍ରବାହକୁ ଚାପିରଖି ଉଠି ଠିଆହେଲେ ଓ କହିଲେ, ଚାଲ ଆମେ ଏବେ ଗାଁକୁ ଯିବା୤ ସଂଯୁକ୍ତା ଲୁହ ପୋଛି ପଚାରିଲେ, ‘କେମିତି ଯିବା, ଏବେ କ’ଣ ବସ୍‌ ମିଳିବ ?’ ସେତିକିବେଳକୁ ନିତ୍ୟାନନ୍ଦଙ୍କର ତାଙ୍କ ଅଫିସ୍‌ ପରିଡ଼ାବାବୁଙ୍କ କଥା ମନେପଡ଼ିଲା୤ ପରିଡ଼ାବାବୁ ବର୍ଷକ ତଳୁ ଆମ୍ବାସାଡ଼ର ଗାଡ଼ିଟେ କିଣି ଭଡ଼ା ଦେଉଛନ୍ତି୤ ନିତ୍ୟାନନ୍ଦ, ପାଖ ଟେଲିଫୋନ୍‌ ବୁଥ୍‌କୁ ଗଲେ ଓ ପରିଡ଼ାବାବୁଙ୍କୁ ଫୋନ୍‌ କରିବା ମାତ୍ରେ ସେ ତାଙ୍କ ଗାଡ଼ିଟି ପଠାଇଦେଲେ୤ 
ନିତ୍ୟାନନ୍ଦଙ୍କର ଆଜି ବି ମନେପଡ଼ୁଛି ସେଦିନ ସେମାନେ ଭୁବନେଶ୍ବରରୁ ବାହାରିବା ବେଳକୁ ରାତି ନଅଟା୤ ବାଟସାରା ବର୍ଷା୤ କାର୍‌ ଭିତରେ ନିତ୍ୟାନନ୍ଦ, ସଂଯୁକ୍ତା, ତାଙ୍କର ତିନୋଟି ପିଲା ଓ ଦୂର ସମ୍ପର୍କୀୟ ଜଣେ ଭାଇ ବସିଥିଲେ ବି କାହାରି ପାଟିରେ ପଦେ କଥା ନ ଥିଲା୤ ନିତ୍ୟାନନ୍ଦଙ୍କୁ ଲାଗୁଥିଲା ଯେମିତି ଭୁବନେଶ୍ବରରୁ ଜଗତ୍‌ସିଂହପୁର ରାସ୍ତା ଲମ୍ବିଯାଇଛି୤ ବାଟସାରା ମନେ ପଡ଼ୁଥିଲା ବାପାଙ୍କର ସେଇ ଦିନ ସବୁ୤

ବାପା କଟକରେ ଚାକିରି କରୁଥିଲେ ସେତେବେଳେ୤ ଆଖ ପାଖରେ ସେତେବେଳେ ଆଉ କେହି କଟକରେ ଚାକିରି କରୁ ନଥିଲେ୤ ସାଇର ସତ୍ୟାଜା ଆଉ କାହ୍ନୁ ଅଜା ପରି କେଇଜଣ କଲିକତା ଝୋଟକଳରେ କାମ କରୁଥିଲେ୤ ସେମାନେ ଥରେ ଦଶହରାକୁ ଓ ଆଉ ଥରେ ରଜବେଳକୁ ଗାଁକୁ ଆସୁଥିଲେ୤ ବାପା କିନ୍ତୁ ସବୁ ଶନିବାର ସନ୍ଧ୍ୟାରେ କଟକରୁ ଗାଁକୁ ଫେରୁଥିଲେ୤ ନିତ୍ୟାନନ୍ଦଙ୍କର ମନେ ପଡ଼ୁଥିଲା, ସେତେବେଳକୁ ତାଙ୍କ ଗାଁ ପାଖ ନଈରେ ପୋଲ ହୋଇ ନ’ଥିଲା୤ ବାପା କଟକରୁ ବସ୍‌ରେ ଆସି ବାଲିଆ ଛକରେ ଓହ୍ଲାଉଥିଲେ୤ ଶନିବାର ଦିନ ବେଳ ବୁଡ଼ୁବୁଡ଼ୁ, ତାଙ୍କ ଘରେ ଚାକିରିଆ ଥିବା ନାଥ କି ବରହମୁ ଯାଇ ବାଲିଆ ଛକର ସେଇ ନେଳି କୁଜି ବସ୍‌ଟାକୁ ଅପେକ୍ଷା କରୁଥିଲେ୤ ବାପା ସତକୁ ସତ ସେଇ ବସ୍‌ରେ ହିଁ ଆସୁଥିଲେ୤ ସେ ବସ୍‌ ଚାଲିଯିବା ପରେ ବାଲିଆ ଛକର ବାବନ ଶୁଣ୍ଢି ତା’ ଚା’ ଦୋକାନ ବନ୍ଦ କରି ଲଣ୍ଠନ ଧରି ଘରକୁ ଚାଲି ଯାଉଥିଲା୤

ବାପା ଗାଁକୁ ଫେରୁଥିଲେ୤
ଆଗେ ଆଗେ ବାପା, ପଛରେ ନାଥ୤ ନାଥ ମୁଣ୍ଡରେ ଥିବ ବଡ଼ ପୁଟୁଳିଟିଏ୤ ସେ ପୁଟୁଳି ଭିତରେ ଥିବ, ଜେଜେଙ୍କ ପାଇଁ ନୂଆ ହରିବଂଶ ବହି, ମା’ ପାଇଁ ଆଲିଗଡ଼ କୋଲପ ଓ କଞ୍ଚି, ଦାଦାଙ୍କର ଲୁଙ୍ଗି ଓ କୁମ୍ଭପକା ଗାମୁଛା, ବୋଉର ବରାଦ ଅନୁସାରେ କାହାପାଇଁ ହାତୀମାର୍କା ଡ୍ରଇଁ ଖାତା, କାହା ପାଇଁ ପ୍ଲାଟୋ କଲମ୍‌, କାହାପାଇଁ କ୍ରୁସ୍‌ ଓ ସୂତା, ଖୁଡ଼ିଙ୍କର ରାମବାବୁଙ୍କ ଚିଠା ଅନୁସାରେ ମାସକର ଶ୍ବାସ ଔଷଧ, ନାଥ ପାଇଁ ହଳେ ମଟର ଟାୟାର୍‌ର ଚପଲ ଆଉ ଗୋଟାଏ ବଡ଼ ଜରିଭର୍ତ୍ତି ବିସ୍କୁଟ୤ ବାପା ଘରେ ପହଞ୍ଚିଲା ବେଳକୁ ଜେଜେ ଲଣ୍ଠନଟାଏ ଧରି ଗାଁ ମୁଣ୍ଡ ବୁଲେଇଗଣ୍ଡ ମଶାଣି ପାଖଯାଏ ଚାଲି ଚାଲି ଯାଇଥିବେ୤ ମା’ ବାରିପଟ ଗୁହାଳ ଡେଇଁ ଗୋରୁବନ୍ଧା ପଥର ପାଖରେ ଥାଇ ଯାହାକୁ ବି ଅନ୍ଧାରରେ ଦେଖୁଥିବ ଡାକୁଥିବ ବଙ୍ଗୁକିରେ ! ବାପାଙ୍କ ନାଁ ଉମାକାନ୍ତ ବୋଲି ସମସ୍ତେ ଜାଣିଥିଲେ ବି ମା’ ସେଇ ବଙ୍ଗୁ ନାଁରେ ହିଁ ତାଙ୍କୁ ଡାକେ୤

ଗାଁର ରାତି, ବୁଢ଼ୀ ଅସୁରୁଣୀ କଥାର ରାତି ପରି ସାଇଁ ସାଇଁ ବଢ଼ୁଥାଏ୤ ସଞ୍ଜ ବୁଡ଼ୁବୁଡ଼ୁ ରୋଷେଇ କାମ ସାରି ସାହିର ଆଉ ସମସ୍ତଙ୍କ ଘରେ କବାଟ ପଡ଼ି ସାରିଥାଏ୤ ସାରା ଗାଁଟା ଭାରି ଖାଁ ଖାଁ ଲାଗୁଥାଏ୤ ବେଳେବେଳେ ରାତିର ସେଇ ନିସ୍ତବ୍ଧତାକୁ ଚିରି କେବଳ ବୁଢ଼ୀ ମା’ର ଡାକ ଶୁଭୁଥାଏ- ବଙ୍ଗୁ କିରେ….. ୤ ସେ ଡାକ ଅନ୍ଧାର ଭିତରେ ହଜି ଯାଇଥାଏ୤ ରାତି ବଢ଼ୁଥାଏ୤ ହେଲେ ଆମେ ଘରେ ଯେତେ ଛୋଟ ପିଲା, କାହା ଆଖିକୁ ନିଦ ନ ଥାଏ୤ କାରଣ, ବାପା ଆଜି କଟକରୁ ଆସିବେ, ଲେମ୍ବଚୁଚ୍‌ ଆଣିବେ ବୋଲି ଭାବିଦବା ମାତ୍ରେ ଆଖିରୁ ନିଦ କୁଆଡ଼େ ହଜି ଯାଇଥାଏ୤ ବାପା ଆଣିଥିବା ଜରିରେ ଥାଏ କେତେ ପ୍ରକାର ବିସ୍କୁଟ୤ କେତେ ପ୍ରକାର ଲେମ୍ବଚୁଚ୤ ହାତୀ, ଘୋଡ଼ା, ମୟୂର, ହଂସ ଆକାରର ଜରିଭର୍ତ୍ତି ବିସ୍କୁଟ ଆଉ ରୋଲ ଲେମ୍ବଚୁଚ୍‌ରେ ଧଳା ଓ ଗୋଲାପିର ପଟି ପଟି ଗାର ଆମ ଆଖିରୁ ନିଦ ଚୋରେଇ ନେଇଥାଏ୤

ଶେଷରେ ଦୋକାନ ପାଖ ବରଗଛ ମୂଳୁ ଦିଶେ ଜେଜେଙ୍କ ଲଣ୍ଠନ ଓ ସେଇ ଲଣ୍ଠନ ଆଲୁଅରେ ଝାପ୍‌ସା ଦିଶେ କେତେଟା ମଣିଷଙ୍କ ଚାଲୁଥିବା ଗୋଡ଼୤ ଆମେ ସେଇ ବାରିପଟ ପାହାଚ ପାଖରେ ଥାଇ ତାଳିମାରି ନାଚୁ୤ ନିତ୍ୟାନନ୍ଦଙ୍କର ସ୍ପଷ୍ଟ ମନେ ଅଛି- ସେତିକିବେଳକୁ ସେ ଖୁବ୍‌ ଏକ ପ୍ରବଣତାରେ ଡାକଦିଅନ୍ତି- ବାପା…୤ ବାପା ମ ୤

ସେଇ ବରଗଛ ପାଖ ଅନ୍ଧାର ଭିତରୁ ଅଭୟବାଣୀ ଶୁଣାଇବା ପରି ବାପା ଜବାବ ଦିଅନ୍ତି- ହଁ…. ଅ….୤

ବାପା, ବାରି କବାଟ ଟପି ଦୁଆରେ ପାଦ ଦଉ ଦଉ ମା’ ଦୌଡ଼ିଯାଇ ଦୁଆର ଚୁଲିରେ ରସଗିନାରେ ସୋରିଷ ତେଲ ଆଉ ରସୁଣ ଫୁଟେଇ ନେଇଆସେ୤ ବାରିକୂଅ ମୂଳକୁ ବୋଉ ହାତରେ, ଏଭେରେଡ଼ିର ପିତଳ ଟର୍ଚ୍ଚଟା ମାରି ଆଗେ ଆଗେ ଯାଏ୤ ବାପା ପଛେ ପଛେ ଚାଲନ୍ତି୤ ପରିଡ଼ା ଘର ବଟିଆଦି ସେଇ ଦୋକାନ ପାଖ ଛକରୁ ଆସି କୂଅରୁ ଦି’ ବାଲ୍‌ଟି ପାଣି କାଢ଼ି ଦିଅନ୍ତି୤ ବାପା ଧୋଇଧାଇ ହେଇ ଆସିଲା ପରେ ମା’ ମାଣଘର ସାମ୍ନା ମାଟି ପିଣ୍ଡାରେ ଶଉପ ଖଣ୍ଡେ ପକେଇଦିଏ୤ ବାପା ପିନ୍ଧିଥାନ୍ତି ବ୍ଲୁ ରଙ୍ଗର ସିଲ୍‌କ ଲୁଙ୍ଗି ଖଣ୍ଡେ ଓ କାନ୍ଧରେ ଥାଏ ପାଞ୍ଚହାତୀ ଖୋର୍ଦ୍ଧା ଗାମୁଛା୤ ମା’ ତାଙ୍କ ପାଦରେ ଗରମ ତେଲ ଘଷୁ ଘଷୁ କହୁଥାଏ- ବୁଝିଲୁରେ ବଙ୍ଗୁ ! ଏ ବର୍ଷ ଖାଲ କିଆରୀରେ ବାରଶବୟାଳିଶ ବୁଣା ହେଇଛି୤ ମଠ ଉପରେ ବଛା ସରିଲାଣି୤ ତୁ ଯୋଉ ବାରମାସୀ ଆମ୍ବଚାରା ଆଣି ନଥିଲୁ, ସେଟା କେଡ଼େ ଛନଛନ ହୋଇ ଯାଇଥିଲା୤ ସେ ବାଡ଼ିଖିଆ ମାଧା, ଛେଳି ପଲ ଛାଡ଼ି ଦଉଚି ଯେ, ସବୁ ନାରଖାର କରିଦଉଛନ୍ତି୤

ବାପା ଚମକି ପଡ଼ିଲାପରି ପଚାରନ୍ତି- ସେ ବାରିଟା ବାଡ଼ ବୁଜା ହେଇନିକି ? ମା’ ଓ ବାପାଙ୍କର ଏମିତି କଥାବର୍ତ୍ତା ଚାଲିଥିବା ବେଳେ ବୋଉ ସେ ବହୁ ଲୋଭନୀୟ ପୁଟୁଳିଟା ଖୋଲେ୤ ସତେକି ସେଇଟା ପୁଟୁଳି ନୁହେଁ, ଏକ ଅସରନ୍ତି ଭଣ୍ଡାର ! ନିତ୍ୟାନନ୍ଦଙ୍କର ମନେଅଛି, ଦାଦାଙ୍କଠୁ ଆରମ୍ଭ କରି ସାନପିଲାଙ୍କ ଯାଏ ସମସ୍ତେ ବେଢ଼ି ଯାଇଥାନ୍ତି ସେଇ ପୁଟୁଳିଟିକୁ୤ ସେତିକିବେଳେକୁ ଚମକେଇ ଦେବା ପାଇଁ ବୋଉ କୁହେ, ଆରେ ନିତିଆ ! ତୋର ନୂଆ ବହି ଆସିଚିରେ୤ ନିତ୍ୟାନନ୍ଦ ବୋଉ ହାତରୁ ଏକବାର ସେ ବହିଟା ଝାମ୍ପିନିଅନ୍ତି୤ ନୂଆ ବହିଟା ଭିତରେ ଖୁବ୍‌ ସମୟ ଯାଏ ନାକ ମାଡ଼ି, ତା’ ପୃଷ୍ଠାମାନଙ୍କରୁ ବାହାରୁଥିବା ବାସ୍ନାକୁ ଶୋଷିନିଅନ୍ତି୤ ମନେ ମନେ କହନ୍ତି, କାଲି କେମିତି ରାତି ପାହିଲେ ସ୍କୁଲରେ ଯାଇ ସାଙ୍ଗମାନଙ୍କ ଆଗରେ ଏପରି ଏକ ଦୁର୍ଲଭ ବସ୍ତୁ ଦେଖାଇବାକୁ ପଡ଼ିବ୤

ରବିବାର ଦିନ ସକାଳୁ ବାପା ଛତାଟିଏ ଧରି ବିଲଆଡ଼କୁ ଚାଲିଯାଆନ୍ତି୤ ସେ ମାଟି କାଦୁଅର ହିଡ଼ମାନଙ୍କ ସହ ତାଙ୍କର କି ସମ୍ପର୍କ କେଜାଣି ! ପ୍ରତିଟି କ୍ଷେତର ଗୋଟାଏ ଗୋଟାଏ ଛୋଟ ଇତିହାସ ବାପାଙ୍କର ମୁଖସ୍ଥ ଥାଏ୤ ବାପା କହନ୍ତି- ଏଇ ଛ’ଗୁଣ୍ଠ ପାଇଁ ନଟିଆ ଗୋଲାମ୍‌ ସହ ଏଗାର ବର୍ଷ ମକଦ୍ଦମା ଲଢ଼ା ହୋଇଛି୤ ପୁଣି ଆଉ ଖଣ୍ଡେ ବିଲ ଦେଖାଇ କହନ୍ତି-ଭିଙ୍ଗାରପୁର ଜମିଦାର ଏଇ ଜମିଖଣ୍ଡକ ପାଇଁ ଚକରା କବିରାଜକୁ ଦି’ ମହଣ ଘିଅ ଲାଞ୍ଚ ଦେଇଥିଲେ୤ ଏଇଟା ପରା ସୁନାଥାଳି ଜମି ! ହିଡ଼ରେ ଥିବା କୋଇଲିଖିଆ କଣ୍ଟାକୁ ସେ ନିଜ ହାତରେ ଓପାଡ଼ନ୍ତି ଓ ବିଲରେ ହଳ କରୁଥିବା, ନାଥ କି ବରହମୁ ସହ କଥା ହଉ ହଉ ଖରା ଆସି ମୁଣ୍ଡ ଉପରେ ହୁଏ୤
ବିଲରୁ ବାପା ଘରକୁ ଫେରିବା ବେଳକୁ ଦାଦା ପୋଳୁହ ମଡ଼େଇ ସାହାରା ଗଡ଼ିଆରୁ ବାଳିଆ ମାଛ ଧରିଥାନ୍ତି୤ କଦଳୀ ପତ୍ରରେ ବାପାଙ୍କ ପାଇଁ ଭାତ ବଢ଼ା ହୁଏ୤ ବାପା ଘରେ ଥିଲେ, ଘର ଲାଗୁଥାଏ ପର୍ବ ପର୍ବ୤ ରବିବାର ରାତି ପାହି ସୋମବାର ସକାଳର କାଉ କା’ କଲାବେଳକୁ ବାପା କଟକ ବାହାରି ଯାଇଥାନ୍ତି୤ ଖୁଡ଼ୀ ରାତିଅଧରୁ ଉଠି ବାପାଙ୍କ ପ୍ରିୟ ଖେଚେଡ଼ି ରାନ୍ଧିଥାନ୍ତି୤ ବୋଉ, ଗୋଟାଏ ଜରିରେ ବାପାଙ୍କ ପାଇଁ ଜରିଏ ମୁଢ଼ି ଓ ବିଡ଼ାଏ ସାହାଡ଼ା ଦାନ୍ତକାଠି ସଜାଡ଼ି ଦେଇଥାଏ୤ ଜେଜେଙ୍କ ସାଙ୍ଗରେ ବାପା ଭୋର୍‌ରୁ ଉଠି ପୁଣି ବାଲିଆ ଛକରେ ଫାଷ୍ଟ୍‌ବସ୍‌ ଧରିବାକୁ ଚାଲିଯାଆନ୍ତି୤

ଜଗତ୍‌ସିଂହପୁରରେ ପହଞ୍ଚିବାକୁ ଆଉ ଅଳ୍ପବାଟ ବାକିଥିଲା୤ ନିତ୍ୟାନନ୍ଦ ଭାବୁଥିଲେ, ଏତେ ସ୍ମୃତି ଓ ଏତେ ସମ୍ପର୍କର ସେ ମଣିଷଟି କ’ଣ ସତରେ ଆଉ ଆଖି ଖୋଲି ଚାହୁଁ ନଥିବେ ! ବାପା ବୋଲି ଡାକିଦେବା ମାତ୍ରେ ପ୍ରତିଧ୍ବନିରେ ‘ଓ’ ବୋଲି କହୁଥିବା ମଣିଷଟି ସତରେ କ’ଣ ନୀରବ ନିସ୍ପନ୍ଦ ହୋଇଯାଇଥିବେ ! ନିତ୍ୟାନନ୍ଦଙ୍କ ଆଖିରେ ଆଖିଏ ଲୁହ ଟଳମଳ ହେଲା୤ ରାସ୍ତାଘାଟ ତାଙ୍କୁ ଝାପ୍‌ସା ଦିଶିଲା୤ ନିତ୍ୟାନନ୍ଦ ଆଉ ନିଜ ଭିତରର କୋହ ସମ୍ଭାଳି ପାରିଲେ ନାହିଁ- ସେହି ଗାଡ଼ି ଭିତରେ କଇଁ କଇଁ ହୋଇ କାନ୍ଦି ଉଠିଲେ୤
ସେମାନେ ଘରେ ପହଞ୍ଚିଲାବେଳକୁ ବାପା ସତରେ ଦୂର ଆକାଶର ତାରା ହୋଇସାରିଥିଲେ୤ ନିଦରେ ଶୋଇପଡ଼ିଥିବା ଭଳି ବାପା ତାଙ୍କ ଅତିପ୍ରିୟ ଖଟ ଉପରେ ଚିତ୍‌ହୋଇ ଶୋଇଥିଲେ୤ ଆଖି ଦିଓଟି ମୁଦି ହୋଇଯାଇଥିଲା୤ ସକାଳୁ କ୍ଲିନ୍‌ସେଭ୍‌ ହୋଇଥିଲେ୤ ମୁହଁଟି ଜୀବନ୍ତ ମଣିଷର ମୁହଁପରି ଅର୍ଥପୂର୍ଣ୍ଣ ଲାଗୁଥିଲା ୤ ତାଙ୍କ ପାଦଠୁ ବେକଯାଏ ହରିନାମ ଲେଖାଥିବା ଏକ ନାମାବଳୀ ଘୋଡ଼ା ହୋଇଥିଲା୤ ତାଙ୍କ ଘର ସାମ୍ନାରେ ନିର୍ବାକ ମଣିଷମାନଙ୍କର କାନ୍ଦୁରା ମୁହଁଟିମାନ ସେ ଗଭୀର ବର୍ଷାରାତିକୁ ଆହୁରି କରୁଣ କରି ଦେଉଥିଲା୤ ନିତ୍ୟାନନ୍ଦ ବାପାଙ୍କର ସେଇ ଶୋଇବାଘରକୁ ପଶିବାମାତ୍ରେ ଲାଗିଲା ବାପା ଯେମିତି ଉଠିପଡ଼ି କହିବେ, ଆରେ ! କେତେବେଳେ ଆସିଲୁ ? ଆଜି ଦେହଟା ଟିକେ ଭଲ ଲାଗୁନି ତ, ଶୋଇ ପଡ଼ିଥିଲି୤

ନିତ୍ୟାନନ୍ଦ ବାପାଙ୍କ ପାଦ ପାଖରେ ଆଣ୍ଠେଇପଡ଼ି ପାଦ ଦିଓଟିକୁ ଛୁଇଁଲେ୤ ବରଫ ପରି ଥଣ୍ଡା ଓ କାଠ ପରି ଟାଣ ଲାଗୁଚି ପାଦ ଦୁଇଟି୤ ଓଡ଼ିଶାର କୋଣ ଅନୁକୋଣ ଦିନେ ଏଇ ପାଦ ଯୋଡ଼ିକରେ ବୁଲିବୁଲି ସେ ଦେଖିଥିଲେ୤ ଆଜି ଆଉ ଏ ପାଦରେ ଶକ୍ତି ନାହିଁ୤ ନିତ୍ୟାନନ୍ଦ ସେ ପାଦ ଦିଓଟିକୁ ଧରି ଡ଼ାକିଲେ- ବାପା ! ବାପା ! ଅତ୍ୟନ୍ତ ଧୈର୍ଯ୍ୟବନ୍ତ ଲାଗୁଥିବା ଜଣେ ଚିହ୍ନା ପ୍ରୌଢ଼ ନିତ୍ୟାନନ୍ଦଙ୍କ ବାହୁକୁ ଧରି ଉଠେଇ ଆଣୁ ଆଣୁ କହିଲେ- ତମ ବାପା ସବୁ କରିଛନ୍ତି୤ ପୁଅଝିଅଙ୍କୁ ମଣିଷ କରି ବାହାଚୋରା କରିଛନ୍ତି୤ ଆଉ ତାଙ୍କର କିଛି ଅବଶୋଷ ନାହିଁ୤ ଥାଉ ବାବା ଥାଉ, ତମେ କାନ୍ଦିଲେ ତାଙ୍କ ଆତ୍ମା କଲବଲ ହେବ୤

ନିତ୍ୟାନନ୍ଦ ବୁଝି ପାରିଲେନି, ଚାଳିଶବର୍ଷ ଧରି ଯୋଉ ମଣିଷଟି ତାଙ୍କର ସୁଖଦୁଃଖ ବୁଝୁଥିଲା, ଯୋଉ ମଣିଷଟି ତାଙ୍କର ହାତଧରି ଚାଲି ଶିଖେଇଲା, ଯୋଉ ମଣିଷ ନିଃସ୍ବାର୍ଥପର ଭାବରେ କେବଳ ତାଙ୍କୁ ତିଆରି କରିଗଲା, ତା’ ପାଇଁ କିଛି ନ ହେଲେ ବି ଦି’ଟୋପା ଲୁହ ସେ ଦେଇପାରିବେନି ? କୋଉଠି ଥାନ୍ତି ଏମିତି ସ୍ଥିତପ୍ରଜ୍ଞ ପଡ଼ିଶାମାନେ୤ ବାପାର ଶବ ପାଖରେ ପୁଅକୁ ମୁହୂର୍ତ୍ତେ ବସିବାର ସୁଯୋଗ ଦିଅନ୍ତିନି୤

ରାତି ପାହିବା ପୂର୍ବରୁ ବାପାଙ୍କ ଶବ ସତ୍କାର ସରିଗଲା୤ ଦିନେ ନିତ୍ୟାନନ୍ଦଙ୍କ ଆଖିର ଆକାଶ ପରି ବିଶାଳ ଓ ସାଗର ପରି ଗଭୀର ଦିଶୁଥିବା ବାପା ନାମକ ମଣିଷଟି ରାତି ପାହିଲାବେଳକୁ ଦିକ୍‌ ଦିକ୍‌ ଜଳୁଥିବା କିଛି ଅଙ୍ଗାର ଓ ଦୁଇମୁଠା ପାଉଁଶରେ ପରିଣତ ହୋଇଯାଇଥିଲେ୤ ନିତ୍ୟାନନ୍ଦ ସେ ପାଉଁଶ ଆଡ଼କୁ ଥରେ ଚାହିଁଲେ ଓ ଆଖିର ଲୁହକୁ ସମ୍ଭାଳି ନେଇ କହିଲେ- ବାପା ! ତମେ ସତରେ କୁଆଡ଼େ ଲୁଚିଗଲ ! ତମକୁ ସତରେ ଆଉ ଖୋଜିଲେ କୋଉଠି କେବେ ବି ମିଳିବନି ? ନିତ୍ୟାନନ୍ଦଙ୍କ ଲୁହ ଓ କୋହ ସେଇ ମଶାଣିପଦାର ବୁଢ଼ା ବରଗଛ ଓ ବରଗଛ ଡାଳରେ ଓଦା ସରସର ହେଇ ପର ଝାଡ଼ୁଥିବା ଏକ୍‌ଲା ଚଢ଼େଇଟା ଅବା ଶୁଣିଥିଲେ ଣୁଣିଥିବେ୤

ବାପାଙ୍କ ଶବ ସଂସ୍କାର ପରେ ନିତ୍ୟାନନ୍ଦ, ତାଙ୍କ ବଡ଼ଭାଇ, ସାନଭାଇ, କଟକରୁ ଆସିଥିବା ଦାଦାଙ୍କ ପୁଅମାନ ବସି ସ୍ଥିର କଲେ ଶୁଦ୍ଧିକ୍ରିୟା କେମିତି ହେବ୤ ନିତ୍ୟାନନ୍ଦଙ୍କ ବଡ଼ଭାଇ ସତ୍ୟାନନ୍ଦ କୋହଭରା ସ୍ବରରେ କହିଲେ- ବାପା ଆମ ସମସ୍ତଙ୍କ ପାଇଁ ସବୁକିଛି କରିଛନ୍ତି୤ ଆମେ ଆଜି ଯାହା ହୋଇଛେ, ସବୁ ସେଇ ବାପାଙ୍କ ପାଇଁ୤ ଜୀବନରେ ସେ କେବେ କାହା ଉପରେ ବୋଝ ହୋଇ ନାହାନ୍ତି, କି କାହାଠୁ ଦଶପଇସାର ଆଶା କରି ନାହାନ୍ତି୤ ତେଣୁ ତାଙ୍କ ଶୁଦ୍ଧିଘର ଯେତେ ଭଲ ହେଇପାରିବ ଆମେ କରିବା୤ ସତ୍ୟାନନ୍ଦଙ୍କ କଥାରେ କାହାର ଅମଙ୍ଗ ହେବାର ନ ଥିଲା୤ ସେତିକିବେଳକୁ ପରିଡ଼ାଘର ବଟିଆଦି କହିଲେ- ବିଷମ ସମସ୍ୟା ହେଲାଣି୤ କଥା କ’ଣ ବୁଝୁ ବୁଝୁ ବଟିଆଦି କହିଲେ ତମ ସାଇ ପରିକ୍ଷିତ କହୁଛି, ସେ ଶୁଦ୍ଧି ଫୁଦ୍ଧି ହେବ ନାର୍ହଁ୤ ଠାକୁର ପୂଜା କରିବ, ମାଛ ମାଉଁସ ଖାଇବ୤ ତା’ ବଡ଼ପୁଅ ଫଟାନାତି ମନାକରି ପଠେଇଛି୤ ସେ କହୁଛି, ଗଲାସନ ଜାଗାବାଡ଼ିକୁ ନେଇ ତମସହ ତା’ର ଝଗଡ଼ା ତୁଟିନାହିଁ୤ ତେଣୁ ସେ ଭାଇପଣ କାଟିଦେଲା୤ ବାପାଙ୍କ ବିୟୋଗରେ ମ୍ରିୟମାଣ ହୋଇପଡ଼ିଥିବା ଦାଦା, ତୁରନ୍ତ ବଡ଼ ପାଟିରେ ଚିତ୍କାର କଲେ- ‘କାଲିପରି ଲାଗୁନି, ପରିକ୍ଷିତର ଖାଇବାକୁ ଖୁଦ ନ ଥିଲା, ପିନ୍ଧିବାକୁ କନା ନ ଥିଲା୤ ତା’ ବାପା ସାଉଟା ବୁଢ଼ା କାନ୍ଦି କାନ୍ଦି କହିଲା- ପରିକ୍ଷିତ ମୋର ପରୀକ୍ଷା ଦବ ଯେ, ପଁଷଠୀ ଟଙ୍କା ଦରକାର୤ ସେଦିନ ମୋର ଏଇ ଭାଇ ତାକୁ ଶଏ ଟଙ୍କା ଦେଇଥିଲେ୤ ସେ ସବୁ କ’ଣ ପରିକ୍ଷିତ ଭୁଲିଗଲା ?’ ଦାଦା ଚିତ୍କାର କରୁଥାନ୍ତି ଓ କୋହରେ ଫାଟି ପଡ଼ୁଥାନ୍ତି୤

ନିତ୍ୟାନନ୍ଦଙ୍କ ଠିକ୍‌ ମନେଅଛି, ସେଦିନ ବାପାଙ୍କ ଶୁଦ୍ଧିକ୍ରିୟା ନେଇ ଯେମିତି ଛୋଟ ପଞ୍ଚାୟତଟେ ବସିଥିଲା୤ ବାପାଙ୍କ ସ୍ମୃତିରେ ଡହଳ ବିକଳ ହୋଇ ସେଦିନ ନିତ୍ୟାନନ୍ଦ ପଣ କରିଥିଲେ, ଯେମିତି ହଉ, ଯେତେ କଷ୍ଟ ପଡ଼ୁ ପଛେ ବାପାଙ୍କ ସ୍ମୃତି ରକ୍ଷା ପାଇଁ କିଛି ଗୋଟାଏ କରିବାକୁ ପଡ଼ିବ୤ ଦରକାର ପଡ଼ିଲେ ସଂଯୁକ୍ତାଙ୍କ ଗହଣା ବିକିଦେବି, ପୁରୁଣା ସ୍କୁଟରଟା ବିକିଦେବି୤ ଏପରିକି ପାର୍ଟଟାଇମ୍‌ ଟ୍ୟୁସନ୍‌ କରି ବାପାଙ୍କ ସ୍ମୃତି ବଞ୍ଚାଇ ରଖିବା ପାଇଁ ନିତ୍ୟାନନ୍ଦ ସେଦିନ ମନେ ମନେ ସଙ୍କଳ୍ପ କଲେ୤

ବାପାଙ୍କ ଦଶାହ ଦିନ ସବୁ ବନ୍ଧୁବାନ୍ଧବ ଘରେ ଏକାଠି ହେଲେ୤ ନିତ୍ୟାନନ୍ଦଙ୍କ ମନେ ପଡ଼ିଲେ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ଲାଗୁଥିଲା, ସେଦିନ ଘରେ ପାଦ ଦେଉ ଦେଉ ଯୋଉ ନାନୀ ବାପାଙ୍କ ଗୁଣଗାନ କରି ବାହୁନୁ ଥିଲା, କେଇଘଣ୍ଟା ପରେ ସେ ସ୍ବାଭାବିକ ହୋଇ ବସିଲା ଓ ସତ୍ୟାନନ୍ଦ ଭାଇଙ୍କୁ କହିଲା, ଝିଅ ହିସାବରେ ଏ ଘରୁ ମୁଁ କେବେ କୌଣସି ପର୍ବରେ କିଛି ପାଇ ନାହିଁ୤ ଏଇଥର ଭଲ ଶାଢ଼ୀ ଦିଖଣ୍ଡ ଦବ୤ କହୁ କହୁ ସେ ଏକଥା ବି କହିଲା ଆଜିକାଲି ଆଉ କ’ଣ କିଏ ସୂତା ପ୍ରିଣ୍ଟ୍‌ ପିନ୍ଧୁଛନ୍ତି୤ ମୋ ଶାଶୁଘର ଲୋକ ଦେଖିବେ୤ ଦବ ଯଦି ସାଉଥ୍‌କଟନ୍‌, ନ ହେଲେ ଧନିଆକାଲି୤

ଭବାନୀପାଟଣାରୁ ଆସିଥିବା ଭଉଣୀର ଚଳିବା ଭଲ୤ ତା’ ବର ଗୋଟେ ବଡ଼ କମ୍ପାନୀର ମ୍ୟାନେଜର୤ ଭୁବନେଶ୍ବରରେ ବଡ଼ କୋଠା୤ ତା’ ପିଲାମାନେ ବହୁ ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା ଖର୍ଚ୍ଚକରି ଓଡ଼ିଶା ବାହାରେ କଅଣ ସବୁ ପଢ଼ୁଛନ୍ତି୤ ସେ ବି ନାକ ସୁଁ ସୁଁ କରି କହିଲା – ଭାଇ ! ତମେ ତ ଜାଣ, ଇୟେ ଜମା ଧୋତି ଫୋତି ପିନ୍ଧନ୍ତି ନାହିଁ୤ ୟା’ଙ୍କ ପାଇଁ ପ୍ୟାଣ୍ଟ ସାର୍ଟ କରିଦବ୤ ଆଉ ମୋ ପୁଅମାନେ ବାହାରେ ରହିଲେ କଅଣ ହେଲା, ଅଜା ମରିଛନ୍ତି ଯେତେବେଳେ, ଶୁଦ୍ଧି ତ ନିଶ୍ଚୟ ହେବେ୤ ତାଙ୍କ ପାଇଁ କୋରିୟର୍‌ରେ ଡ୍ରେସ୍‌ ପଠେଇ ଦବ୤
ଆପଣାର ବୋଲି ମନେ ହେଉଥିବା ମଣିଷମାନଙ୍କର କପଟାଚାରରେ ସେଦିନ ସତ୍ୟାନନ୍ଦ କେମିତି ଆକ୍ତାମାକ୍ତା ହୋଇ ଯାଉଥିଲେ ସେକଥା ମନେ ପଡ଼ୁଥିଲା ନିତ୍ୟାନନ୍ଦଙ୍କର୤ ଝିଅ ବାହାଘର ପାଇଁ ଯୋଗାଡ଼ କରିଥିବା ଟଙ୍କାପଇସା ବାପାଙ୍କ ଶୁଦ୍ଧିଘରରେ ଖର୍ଚ୍ଚ କରିବାକୁ ସତ୍ୟାନନ୍ଦ ଡରୁ ନଥିଲେ୤ ଡରୁଥିଲେ, କେବଳ ନିଜ ପ୍ରିୟ ପରିଜନଙ୍କ ମୁଖାଲଗା ମୁହଁଟିମାନ ଦେଖି୤

ବାଙ୍ଗାଲୋର୍‌ରେ ରହୁଥିବା ଝିଅ ଜ୍ବାଇଁଙ୍କ ପାଇଁ ସତ୍ୟାନନ୍ଦ ବେଶ୍‌ ଯତ୍ନବାନ୍‌ ଥିଲେ୤ କହୁଥିଲେ ଝିଅଟା ଏତେ ଦୂରରୂ ଆସୁଛି୤ ତା’ ଜ୍ବାଇଁଟା ବି ପ୍ରଥମ ନିମତକୁ ଆସୁଛି୤ କିଛି ଅସୁବିଧା ହେଲେ କ’ଣ ଭାବିବ୤ ସେମାନଙ୍କ ପାଇଁ ସେଇ ଗାଁଠୁ ସାମନ୍ୟ ଦୂରରେ ଥିବା ଡାକବଙ୍ଗଳା ବି-ରିଜର୍ଭେସନ କରି ରଖିଥିଲେ ସତ୍ୟାନନ୍ଦ୤ ଦଶାହଦିନ ସନ୍ଧ୍ୟାରେ ସେମାନେ କଟକରୁ ଏକ ଗାଡ଼ି ଭଡ଼ାକରି ପହଞ୍ଚିଲେ୤ ସାଙ୍ଗରେ ତାଙ୍କର ପିଲା, ଦି’ଟା ବଡ଼ ଆଟାଚି ଆଉ ବେଡ଼ିଂ ପତ୍ର୤ ଘରେ ପହଞ୍ଚୁ ପହଞ୍ଚୁ ସେମାନେ ଯେତେବେଳେ ଶୁଣିଲେ ତାଙ୍କ ପାଇଁ ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ଏକ ବଙ୍ଗଳା ରିଜର୍ଭେସନ କରାଯାଇଛି, ସେମାନେ ଖୁସି ହୋଇଗଲେ୤ ଏକରେ ବଙ୍ଗଳାରେ ଘର ଅପେକ୍ଷା ଅଧିକ ସ୍ବାଚ୍ଛନ୍ଦ୍ୟ ମିଳିବ, ଦ୍ବିତୀୟରେ ସେମାନେ ଅନ୍ୟ ବନ୍ଧୁମାନଙ୍କଠାରୁ ଯେ ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ସେକଥା ପ୍ରମାଣିତ ହୋଇଯିବ୤

ଦଶ ହାଣ୍ଡିରେ ରନ୍ଧା ହୋଇଥିଲା ମୋଟା ବଗଡ଼ା ଉଷୁନା ଭାତ ଆଉ ଅଣବଘରା, ଅଣହଳଦିଆ ଡାଲମା୤ ବାଙ୍ଗାଲୋରରୁ ଆସିଥିବା ଜ୍ବାଇଁ ଉଚ୍ଚଶିକ୍ଷିତ, ତେଣୁ ଆଡ଼୍‌ଭାନ୍‌ସ୍ଡ୍‌୤ ସେ ସେଇ ରାତିରେ ମୃଦୁ ପ୍ରତିବାଦ କରି କହିଲେ- ଏସବୁ ନାଷ୍ଟି ଆଇଡ଼ୋଲୋଜି୤ କୋଉଠି ଲେଖା ଅଛି ଏମିତି ଅଣବଘରା ବାଜେ ତରକାରୀ ଖାଇବ ବୋଲି ! ଯଦି ଏମିତି କଲେ ମଲାଲୋକ ମୋକ୍ଷ ହୁଅନ୍ତେ, ତେବେ ଧର୍ମ-ଫର୍ମ, ଠାକୁର ପୂଜା କରିବ କାହିଁକି ? ସେ କେବଳ ଏତକ କହିଲେ ନାହିଁ, ବରଂ ଖାଇବା ପତ୍ରରୁ ଉଠି ଚାଲିଗଲେ୤ ସତ୍ୟାନନ୍ଦ ସେମାନଙ୍କୁ ବୁଝାଇବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରି ବି ପାରିଲେ ନାହିଁ୤

ବାହାରେ ସେମାନଙ୍କ ଗାଡ଼ି ଅପେକ୍ଷା କରିଥିଲା୤ ସେମାନେ ବଙ୍ଗଳାକୁ ଚାଲିଗଲେ୤ ସକାଳୁ ସକାଳୁ ଫେରିଆସି ଭୀଷଣ ବିରକ୍ତ ହୋଇ ସେ ଜ୍ବାଇଁ ଯେତେବେଳେ କହିଲେ- ରୁମ୍‌ରେ ଏ.ସି. ନାହିଁ୤ ମଶା ପ୍ରବଳ୤ ଏମିତି ରୁମ୍‌ରେ କିଏ ଶୁଏ ? ତଥାପି ନା ସତ୍ୟାନନ୍ଦ, ନା ନିତ୍ୟାନନ୍ଦ ବା ତାଙ୍କର କେହି ଜଣେ ହେଲେ ଭାଇ ପ୍ରତିବାଦ କରିପାରିଲେ ନାହିଁ୤ ସତେକି ବାପାଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ସହ ସେମାନେ ସେମାନଙ୍କ ବାକ୍ଶକ୍ତି ହରାଇଥିଲେ୤ ଏକାଦଶାହ ଦିନ ଭୋଜିଭାତ ସରିବା ପରେ ସକାଳୁ ସକାଳୁ ଯିଏ ଯେଝାବାଟରେ ବାହାରିଲେ୤ ସେଥିପାଇଁ ସତ୍ୟାନନ୍ଦ, ନିତ୍ୟାନନ୍ଦ ଓ ସେମାନଙ୍କ ସାରା ପରିବାର ଲୋଟଣୀପାରା ପରି ଲାଗି ପଡ଼ିଥିଲେ୤ କାହା ପାଇଁ ରସଗୋଲା କିଣାଯିବ ତ କାହା ପାଇଁ ବୁନ୍ଦିଆ୤ କାହା ଗାଡ଼ିରେ ଗାଁ ଗଛରୁ ଓଉ ତୋଳି ରଖାଯିବ ତ, କାହା ଗାଡ଼ିରେ କଦଳୀ କାନ୍ଦି୤ କାହା ପିଲା ପାଇଁ ମନଲାଖି ଡ୍ରେସ୍‌ ନ ହୋଇ ପାରିବାରୁ ତା’ ପାଖରେ ଦାନ୍ତ ନେଫେଡ଼ି ହସିବାକୁ ପଡ଼ିବ ତ, କାହାକୁ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ଦେବାକୁ ପଡ଼ିବ, ସପ୍ତାହେ ପରେ ଆମେ ସବୁ ନେଇକି ଯିବୁ୤
ବନ୍ଧୁ ବିଦା ସରିବା ପରେ ସଂଯୁକ୍ତା ନିତ୍ୟାନନ୍ଦଙ୍କର ମନେ ପକେଇଦେଲେ ପିଲାମାନଙ୍କର ବାରଦିନ ହେଲା ସ୍କୁଲ୍‌ ବନ୍ଦ୤ ଆଉ ସପ୍ତାହେ ପରେ ହାପ୍ଇୟର୍ଲି୤ ନିତ୍ୟାନନ୍ଦ ଚମକି ପଡ଼ିଲେ୤ ସତେତ, ୟା ଭିତରେ ତାଙ୍କର ଅନେକ କାମ ବାକି ରହିଗଲାଣି୤ ମହାପାତ୍ର ବାବୁଙ୍କ ଜମିବିକ୍ରୀ କଥା ଅଧା ରହିଯାଇଛି୤ କୈଳାସବାବୁଙ୍କ ସହ ଭଦ୍ରକ ଯାଇ ଟ୍ରାକ୍ଟର କିଣିବା କାମଟା ପକ୍କା କରିବାକୁ ପଡ଼ିବ୤ ସ୍ବାଇଁବାବୁ କହୁଥିଲେ ଗୋଟାଏ ସପ୍ଲାଏ ଅର୍ଡ଼ର ମିଳିବ ବୋଲି୤ ୟା’ ଭିତରେ କଅଣ ହେଲା କେଜାଣି୤ ସହସା ବାପାଙ୍କୁ ନେଇ ତାଙ୍କ ଭିତରେ ଉଠୁଥିବା ପ୍ରବଣତାର ଢେଉ ଥମିଗଲା୤ ସେ ମନକୁ ମନ କହିଲେ- ହଁ, ବୟସ ହୋଇଯାଇଥିଲା୤ ଆଉ କେତେବର୍ଷ ବା ବଞ୍ଚିଥାନ୍ତେ୤ ତାଙ୍କର ଏଥର ଭୁବନେଶ୍ବର ଫେରିଯିବା ଦରକାର୤ ସେ ଚିନ୍ତାକଲେ ଓ ପରଦିନ ପ୍ରବଳ ବର୍ଷା ସତ୍ତ୍ବେ ପିଲାମାନଙ୍କୁ ଧରି ଭୁବନେଶ୍ବର ଫେରି ଆସିଥିଲେ୤

ସେଦିନ ସେମିତି ଏକ ବର୍ଷା ଦେଖି ଅଚାନକ ମନେପଡ଼ିଲେ ବାପା୤ ନିତ୍ୟାନନ୍ଦ ମନକୁ ମନ କହିଲେ- ଆରେ! ୟା’ ଭିତରେ ବାପାଙ୍କର ମରିବା ଦି’ ବର୍ଷ ହୋଇଗଲାଣି୤ ସେ ବାରମ୍ବାର ବାପାଙ୍କ କଥା ମନେପକାଇଲେ ଓ ଅନ୍ୟମନସ୍କ ଭାବେ ସଅଳ ଘରକୁ ଫେରିଆସିଲେ୤

ଘରେ ପହଞ୍ଚୁ ପହଞ୍ଚୁ ସଂଯୁକ୍ତା ପଚାରିଲେ ଆଜି କ’ଣ ଏତେ ଜଲ୍‌ଦି ? ନିତ୍ୟାନନ୍ଦ ମୁହୂର୍ତ୍ତେ ଚୁପ୍‌ ରହିବା ପରେ କହିଲେ- ଯୋଉଦିନ ବାପା ଚାଲି ଯାଇଥିଲେ ଏମିତି ବର୍ଷା ହେଉ ନ ଥିଲା ? ସଂଯୁକ୍ତା କହିଲେ- ହଁ ଏଇ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ମାସ ତ ! ନିତ୍ୟାନନ୍ଦ କହିଲେ ବାପାଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ତାରିଖଟା କେତେ ? ସଂଯୁକ୍ତା କିଛି ସମୟ ମନେ ପକାଇବା ପରେ କହିଲେ, ଅଣତିରିଶ ବୋଧେ୤
ନା….ମ- ପଚିଶ୍‌ ନା ଛବିଶ୤ ନିତ୍ୟାନନ୍ଦ କହିଲେ୤

ସଂଯୁକ୍ତା କହିଲେ- ନା, ଦରମା ମିଳିବାକୁ ପା ଦିନେ ଥିଲା୤
ନିତ୍ୟାନନ୍ଦ କହିଲେ ୟା’ରି ଭିତରେ ତା’ ହେଲେ ବାପାଙ୍କ ଶ୍ରାଦ୍ଧ କେବେ ପଡ଼ିବ୤

ସଂଯୁକ୍ତା କହିଲେ ତମର ତିଥି ମନେଅଛି ? ନିତ୍ୟାନନ୍ଦ କିଛି ସମୟ ମନେ ପକାଇବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କଲେ ଓ କହିଲେ ଗାଁରୁ କିଛି ଫୋନ୍‌ଫାନ୍‌ ଆସିନି ?

ତାଙ୍କ ଫୋନ୍‌ ପା ଆଠଦିନ ହେଲାଣି ଡେଡ଼୍‌୤ ସଂଯୁକ୍ତା ଏତକ କହିଲେ ଓ ରୋଷେଇ ଘରକୁ ଚାଲିଗଲେ୤ ନିତ୍ୟାନନ୍ଦ କହିଲେ କାଲି ସକାଳୁ ମନେ ପକେଇଦବ ତ, ଆମ ଗାଁ ପୋଷ୍ଟ ଅଫିସ୍‌ ଫୋନ୍‌ କରି ଦାଦାଙ୍କୁ ଡାକିଦବା, ଦାଦା କହିପାରିବେ ଠିକ୍‌ ତାରିଖ୤
ପରଦିନ ସକାଳୁ ନିତ୍ୟାନନ୍ଦଙ୍କ ଝିଅ ହିଁ ମନେ ପକାଇଦେଲା ଫୋନ୍‌ କରିବାକୁ ! ନିତ୍ୟାନନ୍ଦ ଖବରକାଗଜ ପଢ଼ା ସାରି ଦାଢ଼ି କାଟିଲେ୤ ଘରୁ ବାହାରିଲା ମାତ୍ରେ ପଡ଼ିଶା ଘର ମହାନ୍ତିବାବୁଙ୍କ ସହ ପେଟ୍ରୋଲ୍‌ ଦର ବଢ଼ିବା ସମ୍ପର୍କରେ କଥା ହେଲେ୤ ତା’ପରେ ପାଖ ବୁଥ୍‌କୁ ଫୋନ୍‌ କରିବାକୁ ଯିବା ସମୟରେ ସାଇକେଲ୍‌ ଚଢ଼ି ଆସି ପହଞ୍ଚିଲା ତାଙ୍କ ଗାଁ ବାବୁଲା୤

ବାବୁଲା ତାଙ୍କ ଗାଁ ପିଲା୤ ଭୁବନେଶ୍ବରରେ ଗୋଟାଏ ଲୁଗା ଦୋକାନରେ କାମ କରେ୤ ମଝିରେ ମଝିରେ ଗାଁକୁ ଯାଏ୤ ସେ ସାଇକେଲ୍‌ରୁ ଓହ୍ଲାଇପଡ଼ି ନମସ୍କାର କଲା ଓ ଦୋଷୀଟିଏ ପରି ତଳକୁ ମୁହଁପୋତି କହିଲା, ‘ଗଲା ପଅର ଦିନ ଆପଣଙ୍କ ବାପାଙ୍କ ଶ୍ରାଦ୍ଧ ଥିଲା୤ ଆପଣଙ୍କ ଭାଇ ମୋ ହାତରେ ଖବର ଦେଇଥିଲେ ଯେ, ମୁଁ ଭାବିଲି ଆପଣ ତ ଜାଣିଥିବେ୤ ବର୍ଷା ହଉଥିଲା, ତେଣୁ ଆସିପାରିଲି ନାହିଁ୤’

ନିତ୍ୟାନନ୍ଦ ଚମକି ପଡ଼ି ଚାରିଆଡ଼କୁ ଚାହିଁଲେ୤ ବାପାଙ୍କ ଶ୍ରାଦ୍ଧ ୟା’ ଭିତରେ ଦୁଇଦିନ ହେଲା ଚାଲିଗଲାଣି, ଅଥଚ ତାଙ୍କର ମନେ ନାହିଁ୤ କେହି ଜାଣୁ ନାହାନ୍ତି ତ ଏ କଥା ! ଭାଇ ଯଦି ପଚାରିବେ, ଆରେ ! ଏ ବର୍ଷ ବାପାଙ୍କ ଶ୍ରାଦ୍ଧକୁ କାହିଁ ଆସିଲୁନି ? କି ଉତ୍ତର ଦେବି ?





MY VILLAGE




ଗାଁ ବୋଇଲେ ସେଇ ଆମ୍ବତୋଟା, ସେଇ ଭଙ୍ଗାଫଟା ପୁଆଳ ଛାଦନକରା ଘର, ଗଦା ଗଦା ମାଟି, ଅନେକ ଢିପ, ଆହୁରି ଅନେକ ଖାଲ, ଶାଗୁଆ ପାଣିର ଗୋଟିଏ ପୋଖରୀ ଆଉ ଧୂଳି ରାସ୍ତା୤ ଆବର୍ଜନା, ଗୋବର-କୁଟା, କାଦୁଅ୤ ଧେତ୍‌ ! ଚମପିନ୍ଧା କଙ୍କାଳର ଦଳ୤ କିଏ ପିଣ୍ଡାରେ ବସି କାଶୁଛି ତ କିଏ ପର୍ଚ୍ଛିରେ ଗୋଟିଏ ଛିଣ୍ଡା ବୁନ୍ଧୁଆ ଗୁନ୍ଥା ଖଟରେ ଶୋଇ କୁନ୍ଥଉଚି, କୁହୁରୁଚି୤
କେହି କହିପାରିବେ ନାଇଁ ଆଜି କି ବାର, ଆଜି କେତେ ତାରିଖ୤
ଖାଇବା ପାଇଁ ଯାହାର ଲଙ୍କା ଲୁଣ ତେନ୍ତୁଳି ଟିକିଏ ବି ଅଭାବ, ପିନ୍ଧିବା ପାଇଁ ଲେଙ୍କଡ଼ା ଖଣ୍ଡେ ବି ନାହିଁ, ଯାହାକୁ ଘୋଡ଼ାଇହେଲେ ଦୃଶ୍ୟ ହୁଏ ସେମାନଙ୍କର ସବୁ ଗୋପନୀୟ ଅଙ୍ଗ ଓ ଅବୟବ…ସୃଜନର ଯନ୍ତ୍ରମାନ…ଖଣ୍ଡ ଖଣ୍ଡ ମେଞ୍ଚା ମେଞ୍ଚା ମାଂସ, ତାରି ଭିତରର ଶିରା ପ୍ରଶିରାରେ ରକ୍ତର ଲଗାମହୀନ ଦୌଡ଼ ନାହିଁ୤
କେହି କହିପାରିବେ ନାହିଁ, ଭାରତବର୍ଷ କେବେ ସ୍ବାଧୀନ ହେଲା୤
ସେମାନଙ୍କର ଜୀବନ ସରଳ, ନିରାଡ଼ମ୍ବର୤ ହେ ବ୍ୟବସ୍ଥାପକମାନେ ! ତୁମର ଚଶମା-କାଚରେ ସେ ବଳ କାହିଁ ଯେ ତୁମେ ସେମାନଙ୍କର ଅସଲ ଚେହେରା ଦେଖିପାରିବ ? ତୁମେ ତାଙ୍କର ଭାଗବତ ଟୁଙ୍ଗୀ, ପଦ୍ମପୋଖରୀ ଓ ମନ୍ଦମଳୟ ପ୍ରବାହିତ ଆମ୍ବ ବୁରେଇ କଥା କହି କହି ବାହାର ଲୋକଙ୍କୁ ଭଣ୍ଡାଇଛ୤ ଯାହା ବାସ୍ତବ ତାକୁ ଲଙ୍ଗଳା କରି ପ୍ରକାଶ କରିବାକୁ ଡର୤ ତେଣୁ ନିଜ କାନ୍ଧରୁ ଦାୟିତ୍ବର ବୋଝ ନେଇ ଅନ୍ୟର କାନ୍ଧ ଉପରେ ଲଦି ଦେଇ, ଗୋଟିଏ ରୋମାଣ୍ଟିକ୍‌ ଭାଷା ବିନ୍ୟାସରେ ନୁଖୁରା କଥାକୁ ସାଳଙ୍କୃତ କରି ତୁମେମାନେ କହୁଚ ଯେ ସେମାନେ ନିଷ୍କପଟ, ସରଳ, ସାଧୁ, ନିରାଡ଼ମ୍ବର, ଧର୍ମପରାୟଣ !
କେହି କହିପାରିବେ ନାହିଁ ରାଜଧାନୀ କେଉଁଠି ଓ ସେଠି ଯାଇ ପହଁଞ୍ଚିବାକୁ କେତେ ସମୟ ଦରକାର୤
ଲାଜ ନାହିଁ ତୁମ ମୁହଁରେ ? ଦିନ ଦିନ ଧରି ଯୁକ୍ତି କରୁଛ ଯେ ସେମାନେ ମରୁଛନ୍ତି କିପରି… ଅନାହାର ନା ଅଳ୍ପାହାର ?
ତୁମଦ୍ବାରା ନିଯୁକ୍ତ, ପ୍ରତିପାଳିତ ଓ ପ୍ରମୋଶନ-ପ୍ରତ୍ୟାଶୀ ଡାକ୍ତର କ’ଣ ଏଇ ସାମାନ୍ୟ ଟିକିଏ କଥା ବି ଜାଣିନାହିଁ ଯେ, ଭୋକ ମଧ୍ୟ ଗୋଟିଏ ରୋଗ ଓ ଦାରିଦ୍ର୍ଯ ମଧ୍ୟ ଏକ ବ୍ୟାଧି ?
ସେମାନେ ମରନ୍ତି-ଝାଡ଼ାବାନ୍ତି/ଖଇଫୁଟା ତାତି/ଜର/କାଶ/ବାତ୤ ଚିକିତ୍ସା ଶାସ୍ତ୍ର ବୋଇଲେ ଯେ ଜମାରୁ କିଛି ବୁଝେନା, ସେ ଏଇ ସବୁ କାରଣ ଦିଏ, ନହେଲେ ଉପରକୁ ହାତ ଦେଖାଇଦିଏ୤ ହେଲେ ମୁଁ ଜାଣେ ଓ ତୁମେମାନେ ବି ଜାଣ ଯେ, ସେମାନେ ଟ୍ୟୁବରକ୍ୟୁଲୋସିସ୍‌, ପେପ୍‌ଟିକ୍‌ ଅଲ୍‌ସର୍‌, ପାରାଲିସିସ୍‌, ସେରିବ୍ରାଲ୍‌ ଇନ୍‌ଫେକ୍‌ସନ୍‌, କ୍ୟାନସର୍‌ ଓ ଟ୍ୟୁମର… ଏ ସବୁ ସହ ଲଢ଼ି ଲଢ଼ି ମରନ୍ତି୤
କେହି କହିପାରିବେ ନାହିଁ, ଭାରତକୁ କିଏ ମନେରଖିଚି ବନ୍ଧୁଗଣ ! ବ୍ୟବସ୍ଥାପକମାନେ ସରକାରୀ କର୍ମଚାରୀମାନଙ୍କର ଗୋଲାମ ହୋଇ ଓ ସରକାରୀ କର୍ମଚାରୀମାନେ ବ୍ୟବସ୍ଥାପକ, ମନ୍ତ୍ରୀ ଓ ବ୍ୟବସାୟୀମାନଙ୍କର ଗୋଲାମ ହୋଇ ସବୁ ପାଶୋରି ଦେଇଛନ୍ତି, ଭୁଲିଯାଇଛନ୍ତି୤
ମୋ ଗାଁର ଲୋକମାନେ ଆପତ୍ତି, ଅଭିଯୋଗ ଓ ପ୍ରତିବାଦ କିପରି କରିବାକୁ ହୁଏ ଜାଣନ୍ତି ନାହିଁ୤ ଚରମପତ୍ର ଓ ଧର୍ମଘଟ ନୋଟିସ କେଉଁ ଭାଷାରେ ଲେଖିବାକୁ ହୁଏ ଜାଣନ୍ତି ନାହିଁ୤ ମୋ ଗାଁରେ ଗତ ପଚାଶ କି ଶହେ ଦୁଇଶହ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଗୋଟିଏ ବି ଶୋଭାଯାତ୍ରା ବାହାରିନାହିଁ୤ କେହି କେବେ ଦିନେ ପ୍ଳାକାର୍ଡ଼ ଧରି ସ୍ଳୋଗାନ୍‌ ଦେଇନାହିଁ, କି କାନ୍ଥବାଡ଼ରେ ପୋଷ୍ଟର ମାରିନାହିଁ, ବିକ୍ଷୋଭ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିନାହିଁ, ଧାରଣା ଦେଇନାହିଁ୤
ହଁ, ମାସକୁ ଦୁଇ ଚାରିଟା କିମ୍ବା ସମୟ ପଡ଼ିଲେ ଆଠ ଦଶଟା ଶବଯାତ୍ରା ବାହାରେ୤ ତାଙ୍କ ପାଖରେ କୋକେଇ ସଜାଇବାକୁ ଫୁଲ ନାହିଁ କି କଦଳୀଗଛ ନାହିଁ୤ ରାସ୍ତାରେ ବିଞ୍ଛିବାକୁ ଖଇ ନାହିଁ କି ତମ୍ବା ପଇସା ନାହିଁ୤ ବେଳେବେଳେ ଜାଳିବାକୁ କାଠ ବି ନାହିଁ୤ ମୁଁ ଶବଯାତ୍ରାରେ ବାରମ୍ବାର ସାମିଲ ହେଉଛି୤ ଖଟ ବୋହି ବୋହି ମୋର କାନ୍ଧରେ ବିଣ୍ଡି, ଚାଲି ଚାଲି ପାଦରେ ଫୋଟକା୤ ତଥାପି ମୋର କ୍ଳାନ୍ତି ନାହିଁ୤
ମୁଁ ତୁମକୁ କିଛି ମାଗୁ ନାହିଁ୤ ଅଳି ଅର୍ଦ୍ଦଳି କରୁନାହିଁ୤ ଧମକ ଦେଉନାହିଁ କି ଘେରାଉ କରୁନାହିଁ୤ କ୍ଷୁଧାହିଁ ମୋର ପ୍ରସାଦ୤ ଶରୀରରେ ଘା’ ଓ ଗୋଦର ମୋର ଆଭୂଷଣ୤ ଡର ନାହିଁ୤ ଏମିତି ଶଙ୍କି ଯାଅ ନାହିଁ୤ ମୁଁ କେବଳ ମୋ ଗାଁ ବିଷୟରେ ଗୋଟିଏ ରଚନା ଲେଖୁଚି୤ ନୂଆକରି ଥରେ ପରୀକ୍ଷା ଦେଉଛି୤
ସ୍କୁଲରେ ପଢ଼ିଲାବେଳେ ଏଭଳି ଏକ ରଚନା ଲେଖିବାକୁ କହିଥିଲେ ଆମର ସାହିତ୍ୟ-ମାଷ୍ଟ୍ରେ୤ ମୁଁ ଲେଖିଥିଲି-ଭାରତ ଏକ ଗ୍ରାମବହୁଳ ଦେଶ୤ ଭାରତର ଅସଂଖ୍ୟ ଗ୍ରାମ ମଧ୍ୟରୁ ଆମର ଗ୍ରାମ ଅନ୍ୟତମ୤ ଜନନୀ ଜନ୍ମଭୂମିଶ୍ଚ ସ୍ବର୍ଗାଦପି ଗରୀୟସି୤ ମୋର ଗାଁ ମୋର ମା’ ତୁଲ୍ୟ୤ ଆମ୍ଭ ଗ୍ରାମର ପାଞ୍ଚଶହ ଆବାଳବୃଦ୍ଧ-ବନିତା ବାସ କରନ୍ତି୤ ଆମ୍ଭ ଗ୍ରାମର ଚତୁର୍ଦ୍ଦିଗରେ ଶସ୍ୟଶ୍ୟାମଳା କୃଷିକ୍ଷେତ୍ର ବିରାଜିତ୤ ଆମ୍ଭ ଗ୍ରାମ ପାର୍ଶ୍ବରେ କୁଳୁକୁଳୁ ନାଦ କରି ଏକ ତଟନୀ (ମିଛ କଥା, ସେଇଟା ଗୋଟେ ନାଳ, ସବୁଦିନେ ଶୁଖିଲା) ପ୍ରବାହିତା୤ ଆମ ଗ୍ରାମର ଅଧିକାଂଶ ଲୋକ କୃଷି ଉପରେ ନିର୍ଭରଶୀଳ ହୋଇ ଜୀବନଯାପନ କରନ୍ତି୤ ଆମ୍ଭ ଗ୍ରାମରେ ଗୋଟିଏ ବିଦ୍ୟାଳୟ ଗୃହ, ଗୋଟିଏ ଡାକଘର, ଗୋଟିଏ ଅବସର ବିନୋଦନ କେନ୍ଦ୍ର…

ଏଭଳି ଏକ ତିନିପୃଷ୍ଠିଆ ରଚନା ଲେଖି ସେଥର ମୁଁ ପାଇଥିଲି ଦଶରୁ ସାତ ମାର୍କ-ଶ୍ରେଣୀରେ ପ୍ରଥମ୤ ସେଥର ମୋତେ ନିଜ ଟେବୁଲ କଡ଼ରେ ଠିଆକରାଇ ମୋର ପିଠି ଥାପୁଡ଼ାଇ ସାହିତ୍ୟ-ମାଷ୍ଟ୍ରେ ସମଗ୍ର ଶ୍ରେଣୀ ସମ୍ମୁଖରେ ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ-ବାଃ, କି ଚମତ୍କାର ଭାଷା ! ଦେଖିବ, ଭବିଷ୍ୟତରେ ଇଏ ଜଣେ ବଡ଼ ସାହିତ୍ୟିକ ହେବ୤
ମାଷ୍ଟ୍ରେ ଆଜ୍ଞା !
ଆପଣ ଏଇନେ କେଉଁଠି ମୁଁ ଜାଣେନା; କିମ୍ବା ହୁଏତ ଆପଣ ଅବସର ନେଇସାରି ଏଣିକି ପ୍ରତିଦିନ ଖବରକାଗଜ-ରାଜନୀତି ଚର୍ଚ୍ଚା କରୁଥିବେ, ନହେଲେ, ତାସ୍‌ ଖେଳୁଥିବେ୤ ଆଜି ଏତେ ବର୍ଷ ପରେ ଆପଣଙ୍କୁ ମୋର ଗୋଟିଏ କଥା ପଚାରିବାର ଅଛି୤ କ’ଣ କେବଳ ଚମତ୍କାର ଭାଷା ବଳରେ କେହି ସାହିତ୍ୟିକ ହୋଇପାରେ ? ମିଛ କଥା୤ ଆପଣ ହେଲେ ମୋତେ ଦଶରୁ ସାତ ନ ଦେଇ ଶୂନ୍‌ ଦେଇଥାନ୍ତେ ! ମୋର କାନମୋଡ଼ି ମୋତେ ଦୁଇ ଚାପୁଡ଼ା ମାରିଥାଆନ୍ତେ୤ ପିରିଅଡ଼ ଶେଷ ହେବାଯାଏ ଆଣ୍ଠୁଭରା ଦେଇ ଠିଆହୋଇ ରହିବାକୁ କହିଥାନ୍ତେ୤ ତା’ ହୋଇଥିଲେ ହୁଏତ ମୁଁ ଭାଷାକୁ ପୁଞ୍ଜି ନ କରି ଅନୁଭୂତିକୁ ପୁଞ୍ଜି କରି ମୋର ସାହିତ୍ୟ-ସାଧନା ଆରମ୍ଭ କରିଥାନ୍ତି୤ କ’ଣ ଥିଲା ସେ ରଚନାରେ ?
ପୁଣି କଲେଜରେ ପ୍ରଥମବର୍ଷ ଇଂଲିଶ ସାର୍‌ କହିଲେ-‘ରାଇଟ୍‌ ଆନ୍‌ ଏସେ ଅନ୍‌ ୟୋର୍‌ ଭିଲେଜ୍‌୤ ଲେଖିଥିଲି, ସେ ସବୁର ଇଂଲିଶ ଅନୁବାଦ କରି ବସିଲି- India is a villageous country. My village is one of many villages in the India. Mother and mother-land always bigger than paradise. My village is comparable to my mother…
ସେଥର ପାଇଲି ଦଶରୁ ଦେଢ଼ମାର୍କ୤ ମୋ ଆଡ଼କୁ ଖାତାଖଣ୍ଡିକ ଫିଙ୍ଗିଦେଇ ଇଂଲିଶ ସାର୍‌ କହିଥିଲେ- ୟୋର ଲେଙ୍ଗୁଏଜ୍‌ ଇଜ୍‌ ଡିପ୍ଳୋରେବ୍‌ଲି ପୁଅର୍‌୤ ଏବେ ହୋଇଥିଲେ ମୁଁ କହିଥାଆନ୍ତି-ଦେଟ୍‌ ଇଜ୍‌ ନଟ୍‌ ମାଇଁ ଲେଙ୍ଗୁଏଜ୍‌, ସାର୍‌; ଦେଟ୍‌ ଇଜ୍‌ ଇଂଲିଶ୍‌, ଲେଙ୍ଗୁଏଜ୍‌ ଅଫ୍‌ ଦି ପିପଲ୍‌ ଅଫ୍‌ ଇଂଲଣ୍ଡ୤ ମାତ୍ର ସେଥିର କିଛି ନକହି ମୁଁ କାନମୁଣ୍ଡା ଆଉଁଷି ଆଉଁଷି ଚୁପ୍‌ ରହିଥିଲି୤
ଉଭୟ ଥର ଗୋଟିଏ କଥାହିଁ କହିଥିଲି୤ ଗୋଟିଏ ସେଇ ଏକା ବିଷୟରେ ହିଁ ରଚନା ଲେଖିଥିଲି୤ ଉଭୟ ରଚନା ଥିଲା ମିଛ୤ ତେଣୁ ଆଜି ପୁଣି ଥରେ ନୂଆ କରି ଏ ରଚନା ଲେଖିବାକୁ ପଡୁଛି୤
ସେଦିନର ଇଂଲିଶ ସାର୍‌ ଆଜି ମୋର ସହକର୍ମୀ୤ ପ୍ରକୃତ ଅର୍ଥରେ ମୁଁ ଜଣେ ସାହିତ୍ୟିକ ହୋଇପାରିଛି ନାହ ନାହିଁ ଜାଣେନା୤ କିନ୍ତୁ ଯଦି ହୋଇଛି, ତାହେଲେ ଇଂଲିଶ୍‌ ସାରଙ୍କ ଯୋଗୁଁ୤ ସେ ହିଁ ମୋତେ ବୁଝାଇଦେଇଥିଲେ ଯେ ସାହିତ୍ୟ ପାଇଁ ସୁନ୍ଦର ଭାଷା ଅନାବଶ୍ୟକ୤
ଯାହାସବୁ ଆଗରୁ ଦେଖି ଏକପ୍ରକାର ଧାରଣା କରିଥିଲେ, ସେସବୁ ଏବେ ଦେଖିଲେ ମୋର ସେଇ ପୂର୍ବ ଧାରଣାମାନ ବଦଳିଯାଉଛି୤ ପିଲାବେଳେ ଗାଁରେ ଥିଲି୤ ଭଲ ଲାଗୁଥିଲା୤ କୌଣସି ଆପତ୍ତି ଅଭିଯୋଗ ନଥିଲା୤ ମାତ୍ର ଏବେ ? ଏବେ ନୂଆ କରି ଗାଁ’କୁ ଦେଖି ମୋର ସବୁ ପୂର୍ବଧାରଣା ଖିନ୍‌ଭିନ୍‌ ହୋଇଯାଉଛି୤ ଗାଁ ବଦଳିଯାଇଛି ନା ମୁଁ ନିଜେ- ଠିକ୍‌କରି ବୁଝିପାରୁନାହିଁ୤
ଗାଁ୤ ଦିନବେଳେ ମାଛି୤ ରାତିବେଳେ ମଶା୤ ସବୁବେଳେ ମୁଷାଙ୍କ ଉତ୍ପାତ୤ କିନ୍ତୁ ଆଉ କ’ଣ ଅବଶିଷ୍ଟ ଅଛି ଯେ ଖାଇବେ ମୁଷାମାନେ ? ସେଠାକୁ ଯିବାକୁ ଇଚ୍ଛାହୁଏ ନାହିଁ, ମାତ୍ର ଯିବାକୁ ପଡ଼େ୤ ଏଥର ମୁଁ ସେଠି ପହଞ୍ଚିବାର ଦୁଇଟି ଘଣ୍ଟା ବି ବିତିନାହିଁ, ଦଳେ ସମବୟସୀ ଆସି ମାଗିଲେ ଚାନ୍ଦା୤
ମୁଁ ପଚାରିଲି-କେଉଁଥିପାଇଁ ?
ଛିଟକନାର ଲୁଙ୍ଗି ପିନ୍ଧିଥିବା ଓ କାନ୍ଧ ଉପରେ ଗୋଟେ ଟର୍କିସ ଟାୱାଲ ଘୋଡ଼ାଇ ହୋଇଥିବା ଯୁବକ ଜଣକ କହିଲା- ଆପଣ ତ ବାହାରେ ରହିଲେ, ଏଠିକା ଦୁଃଖ କ’ଣ ବୁଝିବେ ? ଏଠି ଆଉତ ଆଉ, ବସାଉଠା କରିବାକୁ, ତାସ୍‌ ଖେଳିବାକୁ ସୁବିଧା ଜାଗାଟିଏ ବି ନାହିଁ୤ ସେଥିପାଇଁ ଗୋଟେ ମନ୍ଦିର ଗଢୁଛୁ୤
ମୁଁ ହସିଲି୤ ପଚାରିଲି-ଆଉ ତୁମର ଦିଅଁ ?
-କେଉଁଠୁ ଗୋଟେ ନେଇଆସିବୁ୤
ମୁଁ ସେମାନଙ୍କୁ ଦଶଟି ଟଙ୍କା ଦେଲି୤ ସେମାନେ ମାନିଲେ ନାହିଁ୤ ପଚିଶ ନେବାକୁ ଜିଦ୍‌ କଲେ୤ ମୁଁ ସେମାନଙ୍କୁ ଦଶ ଉପରେ ଆହୁରି ପାଞ୍ଚଟି ଟଙ୍କା ଦେଲି୤ ସେମାନେ ଫେରିଗଲେ୤ ପରେ ଶୁଣିଲି ଯେ, ସେଇ ଯେଉଁ ଛିଟକାନାର ଲୁଙ୍ଗି ପିନ୍ଧିଥିବା ଯୁବକଟି ପାଞ୍ଚଥର ପରୀକ୍ଷା ଦେଇ ବି.ଏ. ପାଶ୍‌ କଲାପରେ, ସହରରେ କଣ ଗୋଟେ ଚାକିରି କରୁଥିଲା୤ ଜାଲ୍‌ ଟ୍ରେଜେରୀ ଚାଲାନ୍‌ କାରବାରରେ ଧରାପଡ଼ି ସସ୍‌ପେଣ୍ଡ ହୋଇ ଏବେ ଗାଁରେ ବସିଛି୤ ମଦନ ପଣ୍ଡାଙ୍କ ପୁଅ୤
ଯେଉଁ ସ୍ଥାନରେ ଆମର ଘର ଥିଲା, ଯେଉଁଠି ମୁଁ ଜନ୍ମ ହୋଇଥିଲି, ଗତଥର ଆସିଥିଲି ଯେ ତା’ର ଢାଞ୍ଚାଟା ବାରିହେଉଥିଲା; ମାତ୍ର ଏଥର ଦେଖିଲାବେଳକୁ ସେଠି ଏକ ବିରାଟ ଅମରୀ ବଣ୤
ଯେଉଁ ପୋଖରୀରେ ମୁଁ ପ୍ରତିଦିନ ଗାଧୋଉଥିଲି, ତା’ର ଆଡ଼ିରେ ଥିଲା ଏକ ବିରାଟ ବରଗଛ୤ ସେଠି ଆମେ ଦିପହର ସାରା ଛୁରର୍‌ ଧରି ଦୋଳି ଖେଳୁଥିଲୁ, ଡାହିମାଙ୍କୁଡ଼ି ଖେଳୁଥିଲୁ୤ କଚଡ଼ା ଖାଉଥିଲୁ୤ ଏଥର ଦେଖିଲାବେଳକୁ ତାହା ଏକ ସର୍ବସାଧାରଣ ପାଇଖାନା୤ ପୋଖରୀ ଆଡ଼ିରେ ଠିଆ ହେଲେ ପଙ୍କଗନ୍ଧ, ଡିମିରି ଗନ୍ଧ, ମଣିଷ ମଳଗନ୍ଧ, ମଲା ବେଙ୍ଗ ଗନ୍ଧ, ଭିଜା କାଉଁରିଆ ପଟ ଗନ୍ଧ-ନାନାଦି ଗନ୍ଧ ଭିତରେ ମାଟିର ଗନ୍ଧ, ଫୁଲର ଗନ୍ଧ, କଇଁନାଡ଼ର ଗନ୍ଧ, ଧୂପ, ଚନ୍ଦନ ଓ ଝାଳର ଗନ୍ଧ କୁଆଡ଼େ ହଜିଗଲାଣି୤

କେହି କହିପାବେ ନାହିଁ, ଉଡ଼ିଯାଇଥିବା ପକ୍ଷୀମାନଙ୍କର ଠିକଣା୤
ସ୍କୁଲର ପାଚେରି କାନ୍ଥଟା ଲୋକଙ୍କର ପରିଶ୍ରାଧାରରେ ଚିତ୍ରିତ୤ ସେ ପାଖରେ ବସ୍‌ ଅଟକେ୤ ସ୍କୁଲର ମାଷ୍ଟ୍ର ଗୋଟେ ଶାଇଲକ୍‌୤ ଟଙ୍କାକୁ ମାସୱାରୀ ଦୁଇଅଣା ସୁଧ ନେଇ ତା’ର ଶ୍ବାସରୋଗିଣୀ ସ୍ତ୍ରୀ ପାଇଁ ସୁନା ଅଳଙ୍କାର ଗଢ଼ିବାରୁ ଫୁରସତ୍‌ ମିଳୁନାହିଁ୤
ଯେଉଁ ଶୁକ୍ରୀ କେଉଟୁଣୀଠାରୁ ମୁଁ ମୁଢ଼ିମୁଆଁ, ଉଖୁଡ଼ା, ରାଶିଲଡୁ ଓ ଚାରମଞ୍ଜି ଖଜା କିଣୁଥିଲି, ସେ ଆଜିକାଲି ବିକୁଛି କେବଳ କନ୍ଦମୂଳ ସିଝା୤ ଗାଁ ବାହାରେ ସ୍କୁଲ ପାଖରେ ଅବଶ୍ୟ ଗୋଟେ ନୂଆ ଦୋକାନ ଖୋଲିଛି୤ ସେଠି ପାନ ମିଳେ, ବିଡ଼ି, ଗୁଡ଼ାଖୁ, ଲଜେନ୍‌ସ ମିଳେ୤ ଜାଣିଲା ଚିହ୍ନିଲା ଲୋକଙ୍କୁ ଗଞ୍ଜେଇ ମିଳେ୤ ନାଳ ପାଖରେ ଗୋଟେ ଛୋଟ କୁଡ଼ିଆ ଘରେ ମଦ ମଧ୍ୟ ମିଳେ୤
ଏ ମଧ୍ୟରେ ଗାଁରେ କିଛିଟା ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୋଇଛି୤ ନର୍ମଦାନାନ୍ମୀ ଜଣେ ଏକାକିନୀ ବିଧବା ବ୍ରାହ୍ମଣୀର ଘରେ ପ୍ରତି ରାତିରେ ‘କୃଷ୍ଣ ଗୁରୁ’ କୀର୍ତ୍ତନ ହେଉଛି୤ ସେଠି ଗାଁର ସବୁ ବିଧବା, ଛାର୍‌ରୀ ଓ ଡିଣ୍ଡା ଟୋକାଙ୍କ ଭିଡ଼୤ ସହରରେ ଯେତେବେଳେ ସେକେଣ୍ଡ ଶୋ’ ସିନେମା ଭାଙ୍ଗେ ସେତେବେଳେ ଏଠି ଏମାନଙ୍କର କୀର୍ତ୍ତନ ମଧ୍ୟ ଭାଙ୍ଗେ୤
କୁଷ୍ଠରୋଗ ନିବାରଣ ବିଭାଗର ଜଣେ ମହାପାତ୍ର ଅଛି, ମାତ୍ର ସେ ପ୍ରକୃତରେ ଗୋଟେ ମାରୁ୤ ଏକ୍‌ଜିମା ଆଉ କୁଷ୍ଠ ମଧ୍ୟରେ ଫରକ୍‌ କ’ଣ ଜାଣେ ନାହିଁ୤ ଅଥଚ ମେଜିକ୍‌ ଲଣ୍ଠନ ପାଇଁ ଥିବା ପେଟ୍ରୋମାକ୍‌ସ ଲାଇଟ୍‌ ବିବାହ-ବ୍ରତାଦି କର୍ମରେ ଭଡ଼ାଦେଇ ପଇସା ଅସୁଲ କରେ୤ କହେ-ଏ ଅନ୍ଧକାରମୟ ଗାଁକୁ ଆଲୋକିତ କରୁଛି ମୁଁ୤
ଦୁଇବର୍ଷ ଖଣ୍ଡେ ହେବ କିଏ ଗୋଟେ ସାମଲ କି ସାସମଲ କି ବିଶ୍ବାଳ ବୋଲି ଜଣେ ନୂଆ ଲୋକ ଆସିଛି୤ ପାଖ ଗାଁରେ ସେ ଶିକ୍ଷକ ଓ ବହୁ ଭାଷା କହେ୤ ଆମ ଗାଁରେ ରହୁଚି ଓ ବେଲନାମ୍ନୀ ଗୋଟିଏ ଗଉଡୁଣୀ ଟୋକୀକୁ ‘ରଖିଚି’୤ ଚେରହୀନ ମଣିଷଟାଏ୤ ଖରାଛୁଟିରେ ମଧ୍ୟ କୁଆଡ଼େ ବାହାରକୁ ଯାଏନାହିଁ୤
ଶମ୍ଭୁପ୍ରସାଦ ଶର୍ମା ବୋଲି ଆଉ ଜଣେ ନୂଆ ଲୋକ ମଧ୍ୟ ଆସିଛି୤ ଏଇ ଦୁଇବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଗାଁମୁଣ୍ଡରେ ଖଣ୍ଡେ ପକ୍‌କା ଘର ବି କଲାଣି୤ ସେ ବ୍ୟବସାୟ କରେ୤ ତା’ ଘର ସାମ୍ନାରେ ସବୁବେଳେ ଗୋଟେ ଦି’ଟା ସହର-ମୁହାଁ ଟ୍ରକ୍‌ ଓ ଗାଁ-ମୁହାଁ ବଳଦଗାଡ଼ି ଠିଆହୋଇଥାନ୍ତି୤ ଧାନ, ଚାଉଳ, କାଉଁରିଆ ପଟ କିଣେ ଓ ତେଲ, ସାବୁନ, ଚିନି, ଚା, ନିରୋଧ ଆଦି ବିକେ୤ ଗାଁର ଅଧିକାଂଶ ଘରୁ ଗହଣା ଓ ବାସନସବୁ ତା’ ପାଖରେ ବନ୍ଧା ପଡ଼ିଛି୤
ମୁଁ ଯୁବକମାନଙ୍କୁ ପଚାରିଲି- ଏ ଶର୍ମା କେତେ ଚାନ୍ଦା ଦେଲା ? ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଜଣେ କହିଲା- ଏବେ କିଛି ଦେଇନାହିଁ, ମନ୍ଦିର ତୋଳା ହେଲା ପରେ ଗୋଟେ ଦିଅଁ ଆଣିଦେବ ବୋଲି କହୁଚି୤ ଆଉଜଣେ କହିଲା-ବସ୍‌ଷ୍ଟାଣ୍ଡରୁ ଗାଁ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରାସ୍ତାଟି କିନ୍ତୁ ସେ କରାଇଛି୤ ପୁଣି ଜଣେ କହିଲା-ତହିଁରେ ଆମର ଲାଭ କ’ଣ ? ସେ ରାସ୍ତା ତ ତା’ ଟ୍ରକ୍‌ ପାଇଁ କରିଛି୤ ମୋତେ ପୁଣି ଥରେ ହସମାଡ଼ିଲା୤
ସବୁ ଇଲ୍ଲିସିଟ୍‌୤ ସବୁ ଅବୈଧ୤ ସବୁ ଗର୍ହିତ୤ ଗୋଟିଏ ଜାରଜ ଜୀବନ ଶୈଳୀରେ ମୋ ଗାଁର ଦିନ ଓ ରାତିମାନ ବିତିଯାଉଛି୤ ପ୍ରତି ରବିବାର ଦିନ ତ୍ରିନାଥ ମେଳା୤ ପ୍ରତି ବର୍ଷ ଭାଇଜିଉଁତିଆ, ପୋ-ଜିଉଁତିଆ, ନୂଆଁଖାଇ ଓ ପୁଷ୍‌ପୁନି୤ ଗୋଟିଏ ବିରାଟ ଅବକ୍ଷୟର ଗଳିତ ଅଙ୍ଗ ମୋର ଗାଁ୤ ସବୁ ରୁକ୍ଷ, ଶୁଖିଲା, କଣ୍ଟକିତ୤ ତଥାପି ସେମାନେ ସରଳ ନିରାଡମ୍ବର୤ ଠକ ନୁହଁନ୍ତି, ଚାଲାକ ଚତୁର ନୁହଁନ୍ତି, ଧୂର୍ତ୍ତ ନୁହଁନ୍ତି୤
ମାତ୍ର ଖାଇବା ଲାଗି ଯଥେଷ୍ଟ ଥାଇ ମଧ୍ୟ ସ୍ବେଚ୍ଛାରେ ଯେ ଅଖିଆ ରହେ ସେ ସିନା ଉପବାସ କରେ ବୋଲି କହିବା; ଖାଇବାକୁ ନ ପାଇ ଯିଏ ଭୋକରେ ରହେ ସେ କ’ଣ କରେ ?
ଯେଉଁଠି ଭିକାରୀ ସଂଖ୍ୟାହୀନ, ସେଠି ଚୋର ମିଳିବେ କାହୁଁ ? କିଏ ନେବ ଓ କାହାଠାରୁ ନେବ ? କ’ଣ ନେବ ? କାହାର ଟେଲିଫୋନ୍‌ ନମ୍ବର ହୋଇଥିଲେ କିମ୍ବା କୌଣସି କଠିନ ଶବ୍ଦର ଅର୍ଥ ହୋଇଥିଲେ ଟେଲିଫୋନ୍‌ ଡାଇରେକ୍ଟରି କିମ୍ବା ଅଭିଧାନର ପୃଷ୍ଠା ଖେଳାଇ ମୋ ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର ଖୋଜି ବାହାର କରିଥାନ୍ତି୤ ମାତ୍ର ନା, ଏ ଯେଉଁ ସବୁ ପ୍ରଶ୍ନ ମୋ ଭିତରେ ବାରମ୍ବାର ଢେଉପରି, ହାତୁଡ଼ି ମାଡ଼ ପରି ପିଟିହେଉଛି, ତହିଁର ଉତ୍ତର ନାହିଁ-କୌଣସିଠାରେ ନାହିଁ୤
ରାତିହେଲା୤
 
ଆଗ ରାତି ହେଲେ ଅନେକ କୁକୁର ଭୁକୁଥିଲେ୤ ଏବେ ସବୁ ନିଃଶବ୍ଦ୤ ଗାଁରୁ କୁକୁରମାନେ ବି ଚାଲିଗଲେଣି; କାରଣ ସେମାନଙ୍କୁ ଖାଇବା ଲାଗି ଆଉ କିଛି ମିଳୁନାହିଁ୤ ମଣିଷମାନେ ହିଁ ଚାଟିଚୁଟି ସବୁ ସଫାକରି ଦେଉଛନ୍ତି୤
ସମସ୍ତେ ଚାଲି ଯାଉଛନ୍ତି୤
ପିଲାମାନେ : ପାଠ ପ‍ଢ଼ିବା ପାଇଁ, ମୂଲ ଖଟିବା ପାଇଁ୤
ବୟସ୍କମାନେ : ଚାକିରି ପାଇଁ, ମୂଲ ଖଟିବା ପାଇଁ୤
ଯୁବତୀମାନେ : ବେଶ୍ୟା ହେବା ପାଇଁ, ମୂଲ ଖଟିବା ପାଇଁ୤
ବୁଢ଼ାମାନେ : ଚିକିତ୍ସିତ ହେବା ପାଇଁ, ମୂଲ ଖଟିବା ପାଇଁ୤
ସମସ୍ତେ ଚାଲିଯାଉଛନ୍ତି୤
ଯେଉଁମାନେ ମାୟାମମତାର ବନ୍ଧନ ଟିକକ ଛିଡ଼ାଇ ପାରୁନାହିଁନ୍ତି, ସେମାନେ ଜଣେ ଜଣେ ବୁଢ଼ା ଚୌକିଦାର୤ ପୈତୃକ ଆବାସମାନଙ୍କର ଧ୍ବଂସାବିଶେଷକୁ ନିର୍ଲଜ୍ଜ ଭାବରେ ଜଗିରହିଛନ୍ତି୤
ରାତିହେଲା୤ ବସ୍ତୁତଃ ଆମ ଗାଁରେ ରାତି ହେଲା ବୋଲି ଅଧିକାଂଶ ଲୋକ ଜାଣିପାରନ୍ତି ନାହିଁ୤ ସନ୍ଧ୍ୟା ସୁଦ୍ଧା ସମସ୍ତଙ୍କର ଖିଆପିଆ ଶେଷ୤ ରାତି ଆରମ୍ଭ ହୋଇଚି କି ନ ହୋଇଚି ସମସ୍ତେ ଶୋଇପଡ଼ନ୍ତି୤
ଅନ୍ଧାର ଓ ଅନ୍ଧାରକୁ ହଟାଇବା ପାଇଁ ମୋ ଗାଁରେ ବିଜୁଳିବତି ନାହିଁ୤ କିରୋସିନି ମଧ୍ୟ ନାହିଁ୤
ଏଇ ଅନ୍ଧାର ନ ହଟିଲେ କେହି ପାଠ ପଢ଼ିବେ ନାହିଁ୤ ସ୍ତ୍ରୀମାନେ ବର୍ଷକୁ ବର୍ଷ ଛୁଆଟିଏ ଲେଖେଁ ପ୍ରସବ କରି ଚାଲିଥିବେ୤ ଲୋକମାନେ ବଳଦ ପରି ଖଟୁଥିବେ୤ ବିଧବାମାନେ ‘କୃଷ୍ଣଗୁରୁ’ ଭଜନ କରୁ କରୁ ଅବୈଧ ରତିରେ ଲିପ୍ତହେଉଥିବେ ଓ….
ହଟାଅ ଏ ଅନ୍ଧାର :
ଶୁଣୁଚ ? ଶୁଭୁଚି ?
ହେ ପଙ୍ଖା ତଳେ ବସି ତୁଳାଉଥିବା ବାବୁମାନେ !
ହେ ସାଇବମାନେ ! ହେ ଲୋକମାନେ !
ଶୁଣୁଚ ?
ଏଇ ଲାଞ୍ଚୁଆ, ରିସ୍‌ପତ୍‌ଖୋର ଲୋକମାନେ ନିଜନିଜର ନେକ୍‌ ଟାଇର ଗଣ୍ଠି ସଜାଡ଼ିବାରେ ବ୍ୟସ୍ତ-ବଧିର ଓ ଅନ୍ଧ ଓ ମୂକ୤ ମୁଁ ବରଂ ଚୁପ୍‌ ରହିବା ଭଲ ୤ ଚୁପ୍‌ ରହି ଏଇ ସର୍ବଗ୍ରାସୀ ଅନ୍ଧାର ଭିତରେ ଛଟପଟ ହେବା ଭଲ୤
ଅନ୍ଧାର ଭିତରେ ହାତରେ ଗୋଟିଏ ଧାରୁଆ ଦା’ ଧରି ମୁଁ ଶମ୍ଭୁପ୍ରସାଦ ଶର୍ମା ସାମ୍ନାରେ ଠିଆ୤ ତା’ର ବିପୁଳ ଉଦରକୁ ସ୍ପର୍ଶ କରୁଚି ମୋ ଦା’ର ମୁନ୤
ସେ ଥରୁଛି୤
ଥରୁଛି ଓ କହୁଛି-କ୍ୟା ? ୟହ କ୍ୟା ?
ମୋର ଚିତ୍କାର- ନିକାଲୋ ପୈସା !
-କାହେକା ପୈସା ?
-ଚାନ୍ଦା୤
-କାହେକା ଚାନ୍ଦା ? ତୁମ ଲୋଗ୍‌ କ୍ୟା ହମ୍‌କୋ ଜୀନେ ଖାନେ ନହିଁ ଦେଗା ?
ମୋର ରଡ଼ି-ଶାଲା କୁତା ହାରାମି୤ ପ୍ରତିଦିନ ଟିକିଏ ଟିକିଏ ଅଧିକା ନେଇ ଯାହା ସବୁ ଜମେଇ କରି ରଖିଚୁ, ନିକାଲ୍‌ ସବୁ୤ କାଢ୍‌୤ ଦେ ଜଲ୍‌ଦି୤
ଶର୍ମାର ଚିତ୍କାର-ଚୋର୍‌….ଚୋର୍‌….ପକ୍‌ଡ଼ୋ୤
ଓ ମୁଁ ଭୀରୁ ପରି ଧାଇଁ-ଧାଇଁ ଧାଇଁ….
ଅନେକ ପାଦଶବ୍ଦ-ପ୍ରଚୁର ଆଲୋକ-ଅନେକ ଛାଇ-ଘନ ଘନ ଚିତ୍କାର୤
ମୋର ନିଦ ଭାଙ୍ଗିଗଲା୤
କେବଳ ଅନ୍ଧାର ଓ ତା’ ଭିତରେ ଅନେକ ମଶା୤
କେଉଁ କୋଣରେ ମୂଷାଟିଏ କୁଟୁରୁ କୁଟୁରୁ କ’ଣ ଗୋଟେ ଖାଉଥିଲା-ଛିଣ୍ଡାଉଥିଲା, ଚିରୁଥିଲା୤
ମୋର ସତ୍ତା ଶୀତେଇଗଲା୤
କଣ କରିଥାନ୍ତି ମୁଁ ଏତେଗୁଡ଼େ ଟଙ୍କା ?
କାହିଁକି ?
କାହିଁକି ମୁଁ ତା’ଠୁଁ ସେସବୁ ଦାବି କରୁଥିଲି ?
ହଁ, ଟଙ୍କା ଦରକାର୤
ପାଣ୍ଡବର ପୁଅ ପାଇଁ ପେଣ୍ଟ କିଣାହେବ୤
ବୈକୁଣ୍ଠର ଝିଅ ବାହାହେବ୤
ଖଲିର ସ୍ତ୍ରୀ ପାଇଁ ଔଷଧ ଆସିବ୤ ଯାହାକୁ ସେମାନେ ବଥ ବୋଲି କହୁଛନ୍ତି ତାହା ପ୍ରକୃତରେ ଗୋଟେ ଟ୍ୟୁମର୤
ଏବେଠୁଁ ଚେଷ୍ଟାକଲେ ଅନ୍ତତଃ ବିଶାଖାର ସ୍ବାମୀ ବଞ୍ଚିଯିବ ଏବଂ କିଛି ନ ହେଲେ, ଆସନ୍ତାକାଲି ଯେଉଁମାନେ ମରିବେ ସେମାନଙ୍କର ଶବ ଦଗ୍‌ଧ କରିବା ପାଇଁ କାଠ କିଣା ହେବ/ହୋଇଥାନ୍ତା୤
 


Tuesday, June 4, 2013

SHREE KRISHAN

                                  

                                Krishna

 

The Sanskrit word in its origin language Kṛṣṇa is primarily an adjective meaning "black" or "dark",[16] sometimes it is also translated as "all attractive".[17] It is cognate with Slavic čьrnъ "black".
As a male noun, Kṛṣṇa is used in the meaning "night, blackness, darkness" in the Rigveda. As a proper noun, Kṛṣṇa occurs in RV 8.85.3 as the name of the Supreme Being or Lord of Universe.[18]
As a name of Vishnu, Krishna listed as the 57th name in the Vishnu Sahasranama. Based on his name, Krishna is often depicted in murtis as black or blue-skinned. Krishna is also known by various other names, epithets and titles, which reflect his many associations and attributes. Among the most common names are Mohan "enchanter of women or cowherdesses", Govinda, "finder of cows", or Gopala , "protector of cows", which refer to Krishna's childhood in Vraja (in present day Uttar Pradesh).[19][20] Some of the distinct names may be regionally important; for instance, Jagannatha (literally "Lord of the Universe"), a popular deity of Puri, Odisha in eastern India .



Krishna is easily recognized by his representations. Though his skin colour may be depicted as black or dark in some representations, particularly in murtis, in other images such as modern pictorial representations, Krishna is usually shown with blue skin. He is often shown wearing a yellow silk dhoti and a peacock feather crown. Common depictions show him as a little boy, or as a young man in a characteristically relaxed pose, playing the flute.[22][23] In this form, he usually stands with one leg bent in front of the other with a flute raised to his lips, in the Tribhanga posture, accompanied by cows, emphasizing his position as the divine herdsman, Govinda, or with the gopis (milkmaids) i.e. Gopikrishna, stealing butter from neighbouring houses i.e. Navneet Chora or Gokulakrishna, defeating the vicious serpent i.e. Kaliya Damana Krishna, lifting the hill i.e. Giridhara Krishna ..so on and so forth from his childhood / youth events.

A steatite (soapstone) tablet unearthed from Mohenjo-daro, Larkana district, Sindh depicting a young boy uprooting two trees from which are emerging two human figures is an interesting archaeological find for fixing dates associated with Krishna. This image recalls the Yamalarjuna episode of Bhagavata and Harivamsa Purana. In this image, the young boy is undoubtedly Krishna, and the two human beings emerging from the trees are the two cursed gandharvas, identified as Nalakubara and Manigriva. Dr. E.J.H. Mackay, who did the excavation at Mohanjodaro, compares this image with the Yamalarjuna episode. Prof. V.S. Agrawal has also accepted this identification. Thus, it seems that the Indus valley people knew stories related to Krishna. This lone find may not establish Krishna as contemporary with Pre-Indus or Indus times, but, likewise, it cannot be ignored.

The scene on the battlefield of the epic Mahabharata, notably where he addresses Pandava prince Arjuna in the Bhagavad Gita, is another common subject for representation. In these depictions, he is shown as a man, often with typical god-like characteristics of Hindu religious art, such as multiple arms or heads, denoting power, and with attributes of Vishnu, such as the chakra or in his two-armed form as a charioteer. Cave paintings dated to 800 BCE in Mirzapur, Mirzapur district, Uttar Pradesh, show raiding horse-charioteers, one of whom is about to hurl a wheel, and who could potentially be identified as Krishna.[27]
Representations in temples often show Krishna as a man standing in an upright, formal pose. He may be alone, or with associated figures:[28] his brother Balarama and sister Subhadra, or his main queens Rukmini and Satyabhama.
Often, Krishna is pictured with his gopi-consort Radha. Manipuri Vaishnavas do not worship Krishna alone, but as Radha Krishna,[29] a combined image of Krishna and Radha. This is also a characteristic of the schools Rudra[30] and Nimbarka sampradaya,[31] as well as that of Swaminarayan faith. The traditions celebrate Radha Ramana murti, who is viewed by Gaudiyas as a form of Radha Krishna.

The earliest text to explicitly provide detailed descriptions of Krishna as a personality is the epic Mahabharata which depicts Krishna as an incarnation of Vishnu.[36] Krishna is central to many of the main stories of the epic. The eighteen chapters of the sixth book (Bhishma Parva) of the epic that constitute the Bhagavad Gita contain the advice of Krishna to the warrior-hero Arjuna, on the battlefield. Krishna is already an adult in the epic, although there are allusions to his earlier exploits. The Harivamsa, a later appendix to this epic, contains the earliest detailed version of Krishna's childhood and youth.
The Rig Veda 1.22.164 sukta 31 mentions a herdsman "who never stumbles".[37] Some Vaishnavite scholars, such as Bhaktivinoda Thakura, claim that this herdsman refers to Krishna.[38] Ramakrishna Gopal Bhandarkar also attempted to show that "the very same Krishna" made an appearance, e.g. as the drapsa ... krishna "black drop" of RV 8.96.13.[39] Some authors have also likened prehistoric depictions of deities to Krishna.
Chandogya Upanishad (3.17.6) composed around 900BC-700BC[citation needed] mentions Vasudeva Krishna
as the son of Devaki and the disciple of Ghora Angirasa , the seer who preached his disciple the philosophy of ‘Chhandogya.’ Having been influenced by the philosophy of ‘Chhandogya’ Krishna in the Bhagavadgita while delivering the discourse to Arjuna on the battlefield of Kurukshetra discussed about sacrifice, which can be compared to purusha or the individual.
[24][40][41][42]
Yāska's Nirukta, an etymological dictionary around 6th century BC, contains a reference to the Shyamantaka jewel in the possession of Akrura, a motif from well known Puranic story about Krishna.[43] Shatapatha Brahmana and Aitareya-Aranyaka, associate Krishna with his Vrishni origins.[44]
Connected with the festival Holi
Pāṇini, the ancient grammarian and author of Asthadhyayi (probably belonged to 5th century or 6th century BC) mentions a character called Vāsudeva, son of Vasudeva, and also mentions Kaurava and Arjuna which testifies to Vasudeva Krishna, Arjuna and Kauravas being contemporaries.[24][45][46]
Megasthenes (350 – 290 BC) a Greek ethnographer and an ambassador of Seleucus I to the court of Chandragupta Maurya made reference to Herakles in his famous work Indica. Many scholars have suggested that the deity identified as Herakles was Krishna. According to Arrian, Diodorus, and Strabo, Megasthenes described an Indian tribe called Sourasenoi, who especially worshipped Herakles in their land, and this land had two cities, Methora and Kleisobora, and a navigable river, the Jobares. As was common in the ancient period, the Greeks sometimes described foreign gods in terms of their own divinities, and there is a little doubt that the Sourasenoi refers to the Shurasenas, a branch of the Yadu dynasty to which Krishna belonged; Herakles to Krishna, or Hari-Krishna: Methora to Mathura, where Krishna was born; Kleisobora to Krishnapura, meaning "the city of Krishna"; and the Jobares to the Yamuna, the famous river in the Krishna story. Quintus Curtius also mentions that when Alexander the Great confronted Porus, Porus's soldiers were carrying an image of Herakles in their vanguard.[47]

The Ghata-Jâtaka (No. 454) gives an account of Krishna's childhood and subsequent exploits which in many points corresponds with the Brahmanic legends of his life and contains several familiar incidents and names, such as Vâsudeva, Baladeva, Kaṃsa. Yet it presents many peculiarities and is either an independent version or a misrepresentation of a popular story that had wandered far from its home. Jain tradition also shows that these tales were popular and were worked up into different forms, for the Jains have an elaborate system of ancient patriarchs which includes Vâsudevas and Baladevas. Krishna is the ninth of the Black Vâsudevas and is connected with Dvâravatî or Dvârakâ. He will become the twelfth tîrthankara of the next world-period and a similar position will be attained by Devakî, Rohinî, Baladeva and Javakumâra, all members of his family. This is a striking proof of the popularity of the Krishna legend outside the Brahmanic religion.[49]
According to Arthasastra of Kautilya (4th century BCE) Vāsudeva was worshiped as supreme Deity in a strongly monotheistic format.[45]
Around 150 BC, Patanjali in his Mahabhashya quotes a verse: "May the might of Krishna accompanied by Samkarshana increase!" Other verses are mentioned. One verse speaks of "Janardhana with himself as fourth" (Krishna with three companions, the three possibly being Samkarshana, Pradyumna, and Aniruddha). Another verse mentions musical instruments being played at meetings in the temples of Rama (Balarama) and Kesava (Krishna). Patanjali also describes dramatic and mimetic performances (Krishna-Kamsopacharam) representing the killing of Kamsa by Vasudeva.[50]
In the 1st century BC, there seems to be evidence for a worship of five Vrishni heroes (Balarama, Krishna, Pradyumna, Aniruddha and Samba) for an inscription has been found at Mora near Mathura, which apparently mentions a son of the great satrap Rajuvula, probably the satrap Sodasa, and an image of Vrishni, "probably Vasudeva, and of the "Five Warriors".[51] Brahmi inscription on the Mora stone slab, now in the Mathura Museum.[52][53]
Many Puranas tell Krishna's life-story or some highlights from it. Two Puranas, the Bhagavata Purana and the Vishnu Purana, that contain the most elaborate telling of Krishna’s story and teachings are the most theologically venerated by the Vaishnava schools.[54] Roughly one quarter of the Bhagavata Purana is spent extolling his life and philosophy.

Birth

According to Bhagavata Purana, Krishna was born without a sexual union, but by divine "mental transmission" from the mind of Vasudeva into the womb of Devaki. In the story of Krishna the deity is the agent of conception and also the offspring. Because of his sympathy for the earth, the divine Vishnu himself descended into the womb of Devaki and was born as her son, Vaasudeva (i.e., Krishna). The Hindu Vishnu Purana relates: "Devaki bore in her womb the lotus-eyed deity...before the birth of Krishna, no one “could bear to gaze upon Devaki, from the light that invested her, and those who contemplated her radiance felt their minds disturbed.” This reference to light is reminiscent of the Vedic hymn "To an Unknown God," which refers to a Golden Child. According to F. M. Müller this term means "the golden germ of child" and is an attempt at naming the sun.

This is occasionally brought up as evidence for the hypothesis that "virgin birth" tales are fairly common in non-Christian religions around the world.[55][56][57] However, there is nothing in Hindu scriptures to suggest that it was a "virgin" birth. By the time of conception and birth of Krishna, Devaki was married to Vasudeva and had already borne 7 children.[58] Based on scriptural details and astrological calculations the date of Krishna's birth, known as Janmashtami,[59] is 18 July 3228 BCE and departed on 3102 BCE. Krishna belonged to the Vrishni clan of Yadavas from Mathura,[60] and was the eighth son born to the princess Devaki, and her husband Vasudeva.

Mathura (in present day Mathura district, Uttar Pradesh) was the capital of the Yadavas, to which Krishna's parents Vasudeva and Devaki belonged. King Kansa, Devaki's brother,[61] had ascended the throne by imprisoning his father, King Ugrasena. Afraid of a prophecy from a divine voice from the heavens that predicted his death at the hands of Devaki's eighth "garbha", Kansa had the couple locked into a prison cell. After Kansa killed the first six children, Devaki apparently had a miscarriage of the seventh. However in reality, the womb was actually transferred to Rohini secretly. This was how Balarama, Krishna's elder brother was born. Once again Devaki became pregnant. Now due to the miscarriage, Kansa was in a puzzle regarding 'The Eighth One' but his ministers advised that the divine voice from the heavens emphasised "the eight garbha" and so this is the one. That night Krishna was born in the Rohini nakshatra and simultaneously Goddess Durga was born as Yogamaya in Gokulam to Nanda and Yashoda.

Since Vasudeva knew Krishna's life was in danger, Krishna was secretly taken out of the prison cell to be raised by his foster parents, Yasoda [62] and Nanda, in Gokula (in present day Mathura district). Two of his other siblings also survived, Balarama (Devaki's seventh child, transferred to the womb of Rohini, Vasudeva's first wife) and Subhadra (daughter of Vasudeva and Rohini, born much later than Balarama and Krishna).[63]

 

Childhood and youth

Nanda was the head of a community of cow-herders, and he settled in Vrindavana. The stories of Krishna's childhood and youth tell how he became a cow herder,[64] his mischievous pranks as Makhan Chor (butter thief), his foiling of attempts to take his life, and his role as a protector of the people of Vrindavana.
Krishna killed the demoness – like Putana, disguised as a wet nurse, sent by Kansa for Krishna's life. He tamed the serpent Kāliyā, who previously poisoned the waters of Yamuna river, thus leading to the death of the cowherds. In Hindu art, Krishna is often depicted dancing on the multi-hooded Kāliyā.
Krishna lifted the Govardhana hill and taught Indra, the king of the devas and rain, a lesson to protect native people of Brindavana from persecution by Indra and prevent the devastation of the pasture land of Govardhan. Indra had too much pride and was angry when Krishna advised the people of Brindavana to take care of their animals and their environment that provide them with all their necessities, instead of worshipping Indra annually by spending their resources.[65][66] In the view of some, the spiritual movement started by Krishna had something in it which went against the orthodox forms of worship of the Vedic gods such as Indra.[67] In Bhagavat Purana, Krishna says that the rain came from the nearby hill Govardhana, and advised that the people worshiped the hill instead of Indra. This made Indra furious, so he punished them by sending out a great storm. Krishna then lifted Govardhan and held it over the people like an umbrella.
The stories of his play with the gopis (milkmaids) of Brindavana, especially Radha (daughter of Vrishbhanu, one of the original residents of Brindavan) became known as the Rasa lila and were romanticised in the poetry of Jayadeva, author of the Gita Govinda. These became important as part of the development of the Krishna bhakti traditions worshiping Radha Krishna.


The prince

On his return to Mathura as a young man, Krishna overthrew and killed his maternal uncle, Kansa, after avoiding several assassination attempts from Kansa's followers. He reinstated Kansa's father, Ugrasena, as the king of the Yadavas and became a leading prince at the court.[69] During this period, he became a friend of Arjuna and the other Pandava princes of the Kuru kingdom, who were his cousins. Later, he took his Yadava subjects to the city of Dwaraka (in modern Gujarat) and established his own kingdom there.[70]
Krishna married Rukmini, the Vidarbha princess, by abducting her, at her request, from her proposed wedding with Shishupala. He married eight queens—collectively called the Ashtabharya—including Rukmini, Satyabhama, Jambavati, Kalindi, Mitravinda, Nagnajiti, Bhadra and Lakshmana.[71][72] Krishna subsequently married 16,000 or 16,100 maidens who were held captive by the demon Narakasura, to save their honour.[73][74] Krishna killed the demon and released them all. According to social custom of the time, all of the captive women were degraded, and would be unable to marry, as they had been under the Narakasura's control. However Krishna married them to reinstate their status in the society. This symbolic wedding with 16,100 abandoned daughters was more of a mass women rehabilitation.[75] In Vaishnava traditions, Krishna's wives are forms of the goddess Lakshmi— consort of Vishnu, or special souls who attained this qualification after many lifetimes of austerity, while his queen Satyabhama, is an expansion of Lakshmi.[76]

When Yudhisthira was assuming the title of emperor, he had invited all the great kings to the ceremony and while paying his respects to them, he started with Krishna because he considered Krishna to be the greatest of them all. While it was a unanimous feeling amongst most present at the ceremony that Krishna should get the first honours, his cousin Shishupala felt otherwise and started berating Krishna. Due to a vow given to Shishupal's mother, Krishna forgave a hundred verbal abuses by Shishupal, and upon the one hundred and first, he assumed his Virat (universal) form and killed Shishupal with his Chakra. The blind king Dhritarashtra also obtained divine vision during this time to be able to see this form of Krishna. Essentially, Shishupala and Dantavakra were both re-incarnations of Vishnu's gate-keepers Jaya and Vijaya, who were cursed to be born on Earth, to be delivered by the Vishnu back to Vaikuntha.


Kurukshetra War and Bhagavad Gita

Once battle seemed inevitable, Krishna offered both sides the opportunity to choose between having either his army called narayani sena or himself alone, but on the condition that he personally would not raise any weapon. Arjuna, on behalf of the Pandavas, chose to have Krishna on their side, and Duryodhana, Kaurava prince, chose Krishna's army. At the time of the great battle, Krishna acted as Arjuna's charioteer, since this position did not require the wielding of weapons.

Upon arrival at the battlefield, and seeing that the enemies are his family, his grandfather, his cousins and loved ones, Arjuna is moved and says his heart does not allow him to fight and he would rather prefer to renounce the kingdom. and put down his Gandiv (Arjuna's bow). Krishna then advises him about the battle, with the conversation soon extending into a discourse which was later compiled as the Bhagavad Gita.
Krishna asked Arjuna, "Have you within no time, forgotten the Kauravas' evil deeds such as not accepting the eldest brother Yudhishtira as King, usurping the entire Kingdom without yielding any portion to the Pandavas, meting out insults and difficulties to Pandavas, attempt to murder the Pandavas in the Barnava lac guest house, publicly disrobing and disgracing Draupadi. Krishna further exhorted in his famous Bhagavad Gita, "Arjuna, do not engage in philosophical analyses at this point of time like a Pundit. You are aware that Duryodhana and Karna particularly have long harboured jealousy and hatred for you Pandavas and badly want to prove their hegemony. You are aware that Bhishmacharya and your Teachers are tied down to their dharma of protecting the unitarian power of the Kuru throne. Moreover, you Arjuna, are only a mortal appointee to carry out my divine will, since the Kauravas are destined to die either way, due to their heap of sins. Open your eyes O Bhaarata and know that I encompass the Karta, Karma and Kriya, all in myself. There is no scope for contemplation now or remorse later, it is indeed time for war and the world will remember your might and immense powers for time to come. So rise O Arjuna!, tighten up your Gandiva and let all directions shiver till their farthest horizons, by the reverbration of its string."

Krishna had a profound effect on the Mahabharata war and its consequences. He had considered the Kurukshetra war to be a last resort after voluntarily acting as a messenger in order to establish peace between the Pandavas and Kauravas. But, once these peace negotiations failed and was embarked into the war, then he became a clever strategist. During the war, upon becoming angry with Arjun for not fighting in true spirit against his ancestors, Krishna once picked up a carriage wheel and converted it to a Chakra (discus) to challenge Bhishma when the latter injured him. Upon seeing this, Bhishma dropped his weapons and asked Krishna to kill him. However, Arjuna apologized to Krishna, promising that he would fight with full dedication here/after, and the battle continued. Krishna had directed Yudhisthira and Arjuna to return to Bhishma the boon of "victory" which he had given to Yudhisthira before the war commenced, since he himself was standing in their way to victory. Bhishma understood the message and told them the means through which he would drop his weapons—which was if a woman entered the battlefield. Next day, upon Krishna's directions, Shikhandi (Amba reborn) accompanied Arjuna to the battlefield and thus, Bhishma laid down his arms. This was a decisive moment in the war because Bhishma was the chief commander of the Kaurava army and the most formidable warrior on the battlefield. Krishna aided Arjuna in killing Jayadratha, who had held the other four Pandava brothers at bay while Arjuna's son Abhimanyu entered Drona's Chakravyuha formation—an effort in which he got killed by the simultaneous attack of eight Kaurava warriors. Krishna also caused the downfall of Drona, when he signalled Bhima to kill an elephant called Ashwatthama, the namesake of Drona's son. Pandavas started shouting that Ashwatthama was dead but Drona refused to believe them saying he would believe it only if he heard it from Yudhisthira. Krishna knew that Yudhisthira would never tell a lie, so he devised a clever ploy so that Yudhisthira wouldn't lie and at the same time Drona would be convinced of his son's death. On asked by Drona, Yudhisthira proclaimed

Ashwathama had died but he was nor sure whether it was a Drona's son or an elephant. But as soon as Yudhisthira had uttered the first line, Pandava army on Krishna's direction broke into celebration with drums and conchs, in the din of which Drona could not hear the second part of the Yudhisthira's declaration and assumed that his son indeed was dead. Overcome with grief he laid down his arms, and on Krishna's instruction Dhrishtadyumna beheaded Drona.

When Arjuna was fighting Karna, the latter's chariot's wheels sank into the ground. While Karna was trying to take out the chariot from the grip of the Earth, Krishna reminded Arjuna how Karna and the other Kauravas had broken all rules of battle while simultaneously attacking and killing Abhimanyu, and he convinced Arjuna to do the same in revenge in order to kill Karna. During the final stage of the war, when Duryodhana was going to meet his mother Gandhari for taking her blessings which would convert all parts of his body on which her sight falls to steel, Krishna tricks him to wearing banana leaves to hide his groin. When Duryodhana meets Gandhari, her vision and blessings fall on his entire body except his groin and thighs, and she becomes unhappy about it because she was not able to convert his entire body to steel. When Duryodhana was in a mace-fight with Bhima, Bhima's blows had no effect on Duryodhana. Upon this, Krishna reminded Bhima of his vow to kill Duryodhana by hitting him on the thigh, and Bhima did the same to win the war despite it being against the rules of mace-fight (since Duryodhana had himself broken Dharma in all his past acts). Thus, Krishna's unparalleled strategy helped the Pandavas win the Mahabharata war by bringing the downfall of all the chief Kaurava warriors, without lifting any weapon. He also brought back to life Arjuna's grandson Parikshit, who had been attacked by a Brahmastra weapon from Ashwatthama while he was in his mother's womb. Parikshit became the Pandavas' successor.

Krishna had a total of 16,108 wives, of which only eight were his princely wives and the other 16,100 were rescued from Narakasura. They had been forcibly kept in his palace and after Krishna had killed Narakasura he rescued these 16,100 women and freed them. However, all of them returned to Krishna saying that because they had been kept by Narakasura none of their families would accept them and also nobody would marry any of them. So to stop them from being unprotected Krishna married them all on a single day, by taking 16,100 forms. He gave them shelter in his new palace and a respectful place in society. However keeping his princely wives as wives he never had any relations with the other women, and many Hindu scriptures describe them as dancing around Krishna, singing songs of praise.[79][80]

The first son of Queen Rukmini was Pradyumna, and also born of her were Charudeshna, Sudeshna and the powerful Charudeha, along with Sucharu, Chharugupta, Bhadracaru, Charuchandra, Vicaru and Caru, the tenth. Pradyumna fathered the greatly powerful Aniruddha in the womb of Rukmavati, the daughter of Rukmi. This took place while they were living in the city of Bhojakata.

Some Vaishnava traditions maintain that Krishna's children were born out of divine mental transmission. The ten sons of Satyabhama were Bhanu, Subhanu, Svarbhanu, Prabhanu, Bhanuman, Chandrabhanu, Brihadbhanu, Atibhanu (the eighth), Sribhanu and Pratibhanu. Krishna is an important deity in Hinduism and seen as a very symbolic Lord.

Samba, Sumitra, Purujit, Satajit, Sahasrajit, Vijaya, Citraketu, Vasuman, Dravida and Kratu were the sons of Jambavati. These ten, headed by Samba, were their father's favorites.
The sons of Nagnajiti were Vira, Candra, Asvasena, Citragu, Vegavan, Vrisha, Ama, Sanku, Vasu and the opulent Kunti.
Sruta, Kavi, Vrisha, Vira, Subahu, Bhadra, Santi, Darsa and Purnamasa were sons of Kalindi. Her youngest son was Somaka.
Madra's sons were Praghosha, Gatravan, Simha, Bala, Prabala, Urdhaga, Mahasakti, Saha, Oja and Aparajita.
Mitravinda's sons were Vrika, Harsha, Anila, Gridhra, Vardhana, Unnada, Mahamsa, Pavana, Vahni and Kshudhi.
Sangramajit, Brihatsena, Sura, Praharana, Arijith, Jaya and Subhadra were the sons of Bhadra, together with Vama, Ayur and Satyaka.
Diptiman, Tamratapta and others were the sons of Krishna and Rohini.


Later life

According to Mahabharata, the Kurukshetra war resulted in the death of all 100 sons of Gandhari. On the night before Duryodhana's death, Lord Krishna visited Gandhari to offer his condolences. Gandhari felt that Krishna knowingly did not put an end to the war, and in a fit of rage and sorrow, Gandhari cursed that Krishna, along with everyone else from yadu dynasty, will perish after 36 years.Though he himself knew it and wanted it to happen because he felt that the Yadavas has become very haughty and arrogant(adharmi). So he ended Gandhari's speech by saying Tathastu.[81][82][83]

At a festival, a fight broke out between the Yadavas, who killed each other. His elder brother, Balarama, then gave up his body using Yoga. Krishna retired into the forest and started meditating under a tree. The Mahabharata also narrates the story of a hunter who kills Krishna. The hunter Jara, mistook Krishna's partly visible left foot for that of a deer, and shot an arrow, wounding and killing him mortally. After he realised the mistake, Krishna told Jara, "O Jara, you were Vaali in your previous birth, killed by myself as Rama in Tretayuga. Here you had a chance to even it and since all acts in this world are done as desired by me, you need not worry for this". Krishna's soul then ascended to heaven, while his mortal body was cremated by Arjuna.[84][85][86]

According to Puranic sources,[87] Krishna's disappearance marks the end of Dvapara Yuga and the start of Kali Yuga, which is dated to February 17/18, 3102 BCE.[88] Vaishnava teachers such as Ramanujacharya and Gaudiya Vaishnavas held the view that the body of Krishna is completely spiritual and never decays (Achyuta) as this appears to be the perspective of the Bhagavata Purana. The great Vaishnava Saint Chaitanya Mahaprabhu exhorted, "Krishna Naama Sankirtan" i.e. the constant chanting of the Krishna's name is the supreme healer in Kali Yuga. It destroys sins and purifies the hearts through Bhakti ensures universal peace.

Krishna never appears to grow old or age at all in the historical depictions of the Puranas despite passing of several decades, but there are grounds for a debate whether this indicates that he has no material body, since battles and other descriptions of the Mahabhārata epic show clear indications that he seems to be subject to the limitations of nature.[89] While battles apparently seem to indicate limitations, Mahabharata also shows in many places where Krishna is not subject to any limitations as through episodes Duryodhana trying to arrest Krishna where his body burst into fire showing all creation within him.[90] Krishna is also explicitly described as without deterioration elsewhere.

 

                                                                THE  END

 

 


 





GOUTAM BUDHA

 

“The tongue like a sharp knife... Kills without drawing blood.”

 

Siddhartha Gautama's Early Life

Siddhartha Gautama was born about 583 BCE, in or near what is now Nepal. His father, King Suddhodana, was leader of a large clan called the Shakya. His mother, Queen Maya, died shortly after his birth.
When Prince Siddhartha was a few days old, a holy man prophesied the Prince would be either a great military conqueror or a great spiritual teacher. King Suddhodana preferred the first outcome and prepared his son accordingly. He raised the boy in great luxury and shielded him from knowledge of religion and human suffering. The Prince reached the age of 29 with little experience of the world outside the walls of his opulent palaces.

The Four Passing Sights

One day, overcome with curiosity, Prince Siddhartha asked a charioteer to take him on a series of rides through the countryside. On these journeys he was shocked by the sight of an aged man, then a sick man, and then a corpse. The stark realities of old age, disease, and death seized and sickened the Prince.
Finally, he saw a wandering ascetic. The charioteer explained that the ascetic was one who had renounced the world and sought release from fear of death and suffering.

The Renunciation

For a time the Prince returned to palace life, but he took no pleasure in it. Even the news that his wife Yasodhara had given birth to a son did not please him. The child was called Rahula, which means "fetter."
One night he wandered the palace alone. The luxuries that had once pleased him now seemed grotesque. Musicians and dancing girls had fallen asleep and were sprawled about, snoring and sputtering. Prince Siddhartha reflected on the old age, disease, and death that would overtake them all and turn their bodies to dust.
He realized then that he could no longer be content living the life of a prince. That very night he left the palace, shaved his head, and changed his prince's clothes for a beggar's robe. Then he began his quest for enlightenment.

The Search

Siddhartha began by seeking out renowned teachers, who taught him about the many religious philosophies of his day as well as how to meditate. But after he had learned all they had to teach, his doubts and questions remained. so he and five disciples left to find enlightenment by themselves.
The six companions attempted to find release from suffering through physical discipline--enduring pain, holding their breath, fasting nearly to starvation. Yet Siddhartha was still unsatisfied. It occurred to him that in renouncing pleasure he had grasped pleasure's opposite--pain and self-mortification. Now Siddhartha considered a Middle Way between those two extremes.
He remembered an experience from his childhood, when his mind had settled into a state of deep peace. The path of liberation was through discipline of mind. He realized that instead of starvation, he needed nourishment to build up his strength for the effort. But when he accepted a bowl of rice milk from a young girl, his companions assumed he had given up the quest and abandoned him.

The Enlightenment of the Buddha

Siddhartha sat beneath a sacred fig (Ficus religiosa), known ever after as the Bodhi Tree, and settled into meditation.
The work of Siddhartha's mind came to be mythologized as a great battle with Mara, a demon whose name means "destruction' and who represents the passions that snare and delude us. Mara brought vast armies of monsters to attack Siddhartha, who sat still and untouched. Mara's most beautiful daughter tried to seduce Siddhartha, but this effort also failed.
Finally, Mara claimed the seat of enlightenment rightfully belonged to him. Mara's spiritual accomplishments were greater than Siddhartha's, the demon said. Mara's monstrous soldiers cried out together, "I am his witness!" Mara challenged Siddhartha--who will speak for you?
Then Siddhartha reached out his right hand to touch the earth, and the earth itself roared, "I bear you witness!" Mara disappeared. And as the morning star rose in the sky, Siddhartha Gautama realized enlightenment and became a Buddha.

The Teacher

At first, the Buddha was reluctant to teach, because what he had realized could not be communicated in words. Only through discipline and clarity of mind would delusions fall away and the Great Reality could be directly experienced. Listeners without that direct experience would be stuck in conceptualizations and would surely misunderstand everything he said. But compassion persuaded him to make the attempt.
After his enlightenment, he went to the Deer Park in Isipatana, located in what is now the province of Uttar Pradesh, India. There he found the five companions who had abandoned him, and to them he preached his first sermon. This sermon has been preserved as the Dhammacakkappavattana Sutta and centers on the Four Noble Truths. Instead of teaching doctrines about enlightenment, the Buddha chose to prescribe a path of practice through which people can realize enlightenment for themselves.
The Buddha devoted himself to teaching, attracting hundreds of followers. Eventually he became reconciled with his father, King Suddhodana. His wife, the devoted Yasodhara, became a nun and disciple. Rahula, his son, became a novice monk at the age of 7 and spent the rest of his life with his father.

Last Words

The Buddha tirelessly traveled and taught until his death at age 80. His last words to his followers:
"Behold, O monks, this is my last advice to you. All component things in the world are changeable. They are not lasting. Work hard to gain your own salvation."